εφημερεύον φαρ Ουέστ...

Γράφει ο:

ΣΤΑΘΗΣ Σ. 21.VIII.2009 stathis@enet.gr

Από την Ελευθεροτυπία: http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=21/08/2009&id=74907

Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής γύρω στα 46.000.000 πολίτες είναι παντελώς ανασφάλιστοι. Προσέτι δε γύρω στα 25.000.000 πολιτών είναι υποτυπωδώς ασφαλισμένοι. Πρόκειται για τριτοκοσμική κατάσταση...
(Τα ίδια συμβαίνουν και σε άλλους τομείς, λόγου χάριν πάνω από 60.000.000 Αμερικανοί είναι αναλφάβητοι ή λειτουργικώς αναλφάβητοι - δεν εννοούν, φέρ' ειπείν, τι λέει μια πινακίδα) τεταρτοκοσμική κατάσταση...
Για δεύτερη φορά, μετά τον Πρόεδρο Κλίντον, ο Πρόεδρος Ομπάμα επιχειρεί να μεταρρυθμίσει αυτήν την κατάσταση. Φαίνεται να αποτυγχάνει, ακριβώς όπως απέτυχε στα 1990 ο Μπιλ Κλίντον και ειδικότερα η κυρία Χίλαρυ Κλίντον την οποίαν τότε, ως Υπουργό Υγείας, το Σύστημα με τα λόμπυ, την προπαγάνδα τους και τα αποθηριωμένα ΜΜΕ «ξέσκισε» πατόκορφα

κι ίσως θα το έκανε και εν κυριολεξία αν η Χίλαρυ δεν έκοβε λάσπη εγκαίρως (όπως κάνει τώρα και ο Ομπάμα) ρίχνοντας πίσω της μαύρη πέτρα κατακέφαλα στο όνειρο να αποκτήσουν και οι ΗΠΑ ένα σύστημα υγείας, όπως του Καναδά ή άλλων αναπτυγμένων χωρών.
Η αντίδραση στις προσπάθειες του Προέδρου Ομπάμα προέρχεται από τις Εταιρείες Υγείας, τα Ιδιωτικά Νοσοκομεία, τις Ασφαλιστικές Εταιρείες, την παντοδύναμη Φαρμακοβιομηχανία, τα ΑΕΙ και το (πολύ μεγάλο μέρος) της Ακαδημαϊκής κοινότητας που είναι συνδεμένο ή υποταγμένο σε αυτά τα συμφέροντα, ένα ολόκληρο σύμπλεγμα
που εκφράζεται πολιτικώς από τις συντηρητικές (και αντιδραστικές δυνάμεις) των νεοφιλελεύθερων και στα δύο κόμματα, και στο Ρεπουμπλικανικό και στο Δημοκρατικό.
Για αυτές τις δυνάμεις, που αντιμετωπίζουν τον άνθρωπο ως εμπόρευμα, το ψητό είναι της τάξεως των τρις δισεκατομμυρίων δολαρίων κι αναλόγως σφοδρή υπήρξε η επίθεση που εξαπέλυσαν μέσω των λόμπυ και των ελεγχόμενων ΜΜΕ εναντίον του Προέδρου τους.
Μάλιστα στον οίστρο τους, οι εμφορούμενες από ναζιστική λογική (για τον άνθρωπο-εμπόρευμα κι αναλώσιμο-ανδράποδο) Εταιρείες, έφθασαν να κατηγορούν τον Ομπάμα για... ναζιστική πολιτική! - βεβαίως και ταυτοχρόνως για... σοσιαλιστική! (Να τη πάλι η εξομοίωση ναζισμού-σοσιαλισμού). Μπροστά σε αυτόν τον ορυμαγδό, από τους έξαλλους ραδιοφωνικούς πάστορες έως τους νηφάλιους και καθωσπρέπει αναλυτές των κατεστημένων εφημερίδων, ο Ομπάμα (προς απογοήτευσιν των απανταχού Ομπάμιων) υποχώρησε, μάλιστα πολύ εύκολα, κοινώς την πούλεψε...
...αποδεικνύοντας για μίαν ακόμα φορά ότι στο Σύστημα ισχύουσα αξία δεν έχει ο εκάστοτε Πρόεδρος αλλά το Σύστημα.
Με έναν λόγο: κι ο Χριστός να γινόταν Πρόεδρος στις ΗΠΑ, θα τον σταύρωναν.
*****
Το αξιοσημείωτο σε όλη αυτή την ιστορία είναι ότι εναντίον των 46.000.000 απόκληρων και των 25.000.000 παριών στράφηκε μεγάλο μέρος του Αμερικανικού λαού, μάλλον το μεγαλύτερο. Πολίτες κατά μάζες, από όλες τις τάξεις, αστική, μεσαία, εργατική, αγροτική αντέδρασαν με το φοβικό σύνδρομο
του φτωχοκατέχοντος που δεν θέλει να μοιραστεί τίποτα με τον μη κατέχοντα, τον άπορο, τον δυσπραγούντα και παρία πλησίον του.
Για άλλη μια φορά αποδεικνύεται ότι ο φτωχός χρειάζεται πάντα έναν φτωχότερο (για να τον καταριέται, να τον αποστρέφεται και να τον εξοντώνει) ώστε να αντέχει τη δικιά του φτώχεια, να αποδέχεται τη δική του θέση στο σύστημα.
Αλλά, αν αυτός είναι ο «χρυσός κανόνας» με τον οποίον λειτούργησαν και λειτουργούν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης (πάντα να υπάρχει ένας κατώτερος, Εβραίος τότε ή κομμουνιστής, μετανάστης σήμερα ή άστεγος) τι σχέση μπορεί να έχει κάτι τέτοιο με τη λειτουργία της (ταξικής έστω) δημοκρατίας;
Είναι η αμερικανική κοινωνία αίφνης ένας «τέρας» ή τέλος πάντων είναι πιο τερατώδης από τη γαλλική ή την ελληνική;
Ο νεοφιλελευθερισμός και τα διαρκή κατά συνθήκην δόγματά του (περί ανταγωνισμού, υπέρ ατομικισμού κ.ά.) καθώς και η ρητορική των ευφημισμών (ελαστική εργασία, απασχολήσιμοι κ.ά.) έχουν εγκαθιδρύσει (και καθιερώσει) μια κυρίαρχη ιδεολογία στις κοινωνίες, η οποία τις οδηγεί σε μια συνισταμένη συμπεριφοράς, συχνά κι εν τέλει, τερατώδη.
Αυτό το σύστημα, που για να υπάρχει, εκβαρβαρώνει την κοινωνία που το στηρίζει, αυτοαποκαλείται δημοκρατικό και
αν θελήσει κάποιος (εκφράζοντας νόμιμα τον λαό) να το παραμερίσει ή (ακόμα χειρότερα) να το ανατρέψει για να το αντικαταστήσει με κάτι καλύτερο, αμέσως αναγορεύεται σε... Τσάβες και πάραυτα συκοφαντείται (όπως τώρα ο Ομπάμα ως «σοσιαλιστής» ή «ναζί»), αν δεν ανατραπεί ή και δολοφονηθεί, όπως ο Αλιέντε...

Επειδή...

Επειδή κάποιος μπορεί να επιμένει να μην βλέπει την διαφθορά του κράτους,

Επιεδή κάποιος μπορεί να επιμένει να μην βλέπει την ανικανότητα της κυβέρνησης,

Επειδή κάποιος μπορεί να επιμένει να μην βλέπει ότι το κράτος είναι ο μόνος τρομοκράτης,

Επειδή κάποιος μπορεί να παραβλέπει την εφαρμογή του νόμου με άλλα μέτρα και άλλα σταθμά ανάλογα των περιστάσεων,

Επειδή κάποιος μπορεί να πιστεύει ότι η αστυνομία δεν γίνεται να παραβιάζει τον νόμο,

Επειδή κάποιος μπορεί να μην γνωρίζει τον Θεοδωρή Ηλιόπουλο, επειδή ενημερώνεται μόνο από ΜΜΕ,

Επειδή κάποιος μπορεί να νομίζει ότι υπάρχει μεγαλύτερο αγαθό από την ελευθερία,

Επειδή κάποιος μπορεί να θεωρεί ότι η απεργία πείνας δεν είναι και τίποτα σπουδαίο,

Επειδή κάποιος μπορεί να νομίζει ότι η απεργία πείνας είναι το τελευταίο χαρτί κάποιου που θέλει να απευθυνθεί στο συναίσθημα του οίκτου μας,

Επειδή κάποιος μπορεί να νομίζει ότι η απεργία πείνας είναι βία στραμμένη εναντίον του εαυτού αυτού που την κάνει,

Επειδή κάποιος μπορεί να πει ότι η απεργία πείνας είναι μέσο δημιουργίας έντασης,

Επειδή κάποιος μπορεί να νομίζει ότι η απεργία πείνας είναι αυτοκτονία,

Για όλους αυτούς λοιπόν, λέω να ξυπνήσουν και να καταλάβουν ότι η απεργία πείνας του Θ. Ηλιόπουλου είναι ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ.

Δέστε (αν αντέχει το στομάχι σας) την ταινία Hunger (απ'όπου είναι εμπνευσμένη η ανάρτηση) εδώ: http://moviesthatcanchangeyourlife.blogspot.com/2009/08/hunger.html
και διαβάστε ένα απόσπασμα ποιήματος που έγραψε ο άνθρωπος στον οποίο αναφέρεται η ταινία εδώ: http://monopoihmata.blogspot.com/2009/08/crime-of-castlereagh.html

Η Σοφία του Μικρού Πρίγκηπα

Αγαπημένοι φίλοι,
αν και δεν μου αρέσει να μιλώ για τον εαυτό μου θα μοιραστώ σήμερα μαζί σας ένα μάθημα της ζωής μου μέσω της "κριτικής" ενός βιβλίου.

Όταν ξεκίνησα να μαθαίνω γαλλικά σκέφτηκα να βρω ένα κλασσικό βιβλίο, εύκολο στην ανάγνωση. Ο σκοπός ήταν να συνδιάσω τη βαρετή γραμματική με την ενδιαφέρουσα ανάγνωση. Λόγω πείρας από τα Ολλανδικά, αποφάσισα να διαλέξω κάποιο παραμυθάκι, κατά προτίμηση για μικρά παιδιά, αφού στα γαλλικά είμαι πλέον ενός χρονών και 4 μηνών... Το μόνο που ήρθε στο μυαλό μου και που δεν είχα διαβάσει ήταν ο Μικρός Πρίγκηπας. Όταν το ζήτησα στο βιβλιοπωλείο του πανεπιστημίου, μου είπαν να κοιτάξω στα παιδικά βιβλία και άμα δεν ήταν εκεί, θα μπορούσαν να μου το παραγγείλουν. Όπως και έγινε τελικά.

Μετά από 2-3 μήνες τελείωσα αυτό το μικρό βιβλιαράκι. Μόνο που αποδείχθηκε ότι εγώ, οι υπεύθυνοι του βιβλιοπωλείου του πανεπιστημίου, όπως και πολλοί άλλοι που δεν έχουν διαβάσει το βιβλίο κάναμε ένα μεγάλο λάθος. Το βιβλίο δεν είναι παιδικό. Μοιάζει ίσως για όποιον το έχει ξεφυλλίσει, αλλά δεν το έχει διαβάσει προσεκτικά. Ίσως να μπερδεύει λίγο τα πράγματα και η αφιέρωση που κάνει ο συγραφέας στην αρχή του βιβλίου, αλλά ο προσεκτικός αναγνώστης δεν μπορεί να ξεγελαστεί τόσο εύκολα:

Στον Leon WERTH

θα ήθελα να ζητήσω συγνώμη απ' τα παιδιά που αφιέρωσα το βιβλίο αυτό σ' ένα μεγάλο· ωστόσο, έχω μια σοβαρή δικαιολογία: αυτός ο μεγάλος είναι ο πιο καλός μου φίλος σε τούτο τον κόσμο. Έχω και μια άλλη δικαιολογία: αυτός ο μεγάλος όλα τα καταλαβαίνει, ακόμη και τα παιδικά βιβλία. Έχω και μια τρίτη δικαιολογία: αυτός ο μεγάλος ζει στη Γαλλία, όπου πεινάει και κρυώνει. Έχει τόσο μεγάλη ανάγκη από κάποια παρηγοριά. Αν όλοι οι παραπάνω λόγοι δεν είναι αρκετοί, πολύ θα το ήθελα ν' αφιερώσω τούτο το βιβλίο στο παιδί που ήταν άλλοτε αυτός ο μεγάλος. Όλοι οι μεγάλοι ήταν κάποτε παιδιά (Μα λίγοι ίσως ανάμεσά τους το θυμούνται). Διορθώνω, λοιπόν, την αφιέρωσή μου:

Στον Leon WERTH όταν ήταν μικρό παιδί

Ο συγραφέας Antoine de Saint-Exupéry δημιούργησε ένα αριστούργημα ποίησης, ανθρωπισμού και συγκίνησης το οποίο πρωτοεκδόθηκε το 1943. Κάνει αρκετές στοχαστικές παρατηρήσεις για τη ζωή και την ανθρώπινη φύση που αποτελούν πρώτης τάξεως τροφή για σκέψη. Ένα βιβλίο που χτίζεται αριστοτεχνικά βήμα προς βήμα γύρω από ένα μυστικό ξεχασμένο εδώ και καιρό από τους περισσότερους ανθρώπους (μεγάλους όχι τα παιδιά). Το μυστικό είναι απλό, αλλά λίγοι το καταλαβαίνουν σε όλη του την σημασία: "Οι άνθρωποι βλέπουν καλά μόνο με την καρδιά. Το ουσιώδες είναι αόρατο για τα μάτια." Η φιλία και η ομορφιά είναι μερικά από τα ουσιώδη, αλλά πως μπορείς να τα δεις αν όχι με τα μάτια της καρδιάς; Αν δεν μπορέσεις να τα αισθανθείς; Και πως να την αισθανθείς αν δεν έχεις πονέσει και προσπαθήσει γι'αυτά; "Είναι ο χρόνος που έχεις χάσει για το ρόδο σου, που κάνει το ρόδο σου σημαντικό." λέει η αλεπού που είχε ζητήσει να εξημερωθεί από τον Μικρό Πρίγκηπα.

Κεφ. ΧΧΙ (Απόσπασμα)

"Η ζωή μου είναι πολύ μονότονη. Κυνηγώ τα κοτόπουλα, οι άνθρωποι με κυνηγούν. Όλα τα κοτόπουλα μοιάζουν μεταξύ τους, και όλοι οι άνθρωποι μοιάζουν μεταξύ τους. Και έτσι έχω αρχίσει να βαριέμαι. Αν με εξημερώσεις, θα νιώσω να έχει έρθει ο ήλιος στη ζωή μου. Θα αναγνωρίζω τον ήχο από τα βήματά σου που θα είναι διαφορετικά από εκείνον όλων των άλλων. Τα άλλα βήματα με κάνουν να κρύβομαι .Τα δικά σου θα με καλούν, σα μουσική, έξω από τη κρυψώνα μου. Και μετά, βλέπεις εκείνα τα χωράφια με το σιτάρι; Δεν τρώω ψωμί. Το σιτάρι μου είναι εντελώς άχρηστο. Τα χωράφια με το σιτάρι δεν μου λένε τίποτα. Και αυτό είναι θλιβερό. Μα τα δικά σου μαλλιά έχουν το χρώμα του χρυσού. Σκέψου πόσο θαυμάσιο θα είναι όταν θα με έχεις εξημερώσει. Τα στάχυα που είναι επίσης χρυσά, θα με κάνουν να σε σκέφτομαι. Και θα μου αρέσει να ακούσω τον αέρα ανάμεσα στα σιτάρια..."

- "Σε παρακαλώ εξημέρωσέ με!" είπε.
- "Το θέλω πάρα πολύ" απάντησε ο Μικρός Πρίγκηπας. "Αλλά δεν έχω πολύ χρόνο. Ψάχνω για φίλους και θέλω να γνωρίσω πολλά πράγματα."
- "Γνωρίζουμε μόνο τα πράγματα που εξημερώνουμε", είπε η Αλεπού. "Οι άνθρωποι δεν έχουν χρόνο να γνωρίσουν το οτιδήποτε. Αγοράζουν τα έτοιμα πράγματα από τα καταστήματα. Αλλά δεν υπάρχει κανένα κατάστημα στο κόσμο από το οποίο να μπορούν να αγοράζουν φίλους και έτσι οι άνθρωποι δεν έχουν πια κανένα φίλο. Εάν θες ένα φίλο, εξημέρωσε με..."

"Τι πρέπει να κάνω για να σε εξημερώσω;" ρώτησε ο Μικρός Πρίγκηπας.
"Πρέπει να είσαι πολύ υπομονετικός" απάντησε η Αλεπού. "Πρώτα θα καθίσεις στο γρασίδι κάπως μακριά μου, όπως τώρα. Θα σε βλέπω με την άκρη του ματιού μου και δεν λες τίποτα. Οι λέξεις είναι αιτία παρεξηγήσεων. Μέρα με τη μέρα θα έρχεσαι πιο κοντά μου..."

Την επόμενη ημέρα ο Μικρός Πρίγκηπας επέστρεψε.
"Θα ήταν καλύτερα να έρχεσαι πάντα την ίδια ώρα" είπε η Αλεπού. "Για παράδειγμα, αν έρχεσαι στις τέσσερις η ώρα το απόγευμα, τότε γύρω στις τρεις η ώρα θα αρχίσω να νιώθω ευτυχισμένη. Όσο περνάει η ώρα θα νιώθω όλο και πιο ευτυχισμένη. Στις τέσσερις η ώρα, θα είμαι ανήσυχη και σχεδόν θα χοροπηδώ από ευτυχία. Θα σου δείχνω πόσο ευτυχισμένη είμαι. Αλλά αν δεν έρχεσαι συγκεκριμένη ώρα, δεν θα ξέρω πότε θα πρέπει να φορέσει η καρδιά μου τα καλά της για να σε υποδεχθεί... Πρέπει τηρούμε τα τελετουργικά..."
"Τι θα πει τελετουργικό;" ρώτησε ο Μικρός Πρίγκηπας.
"Και τα τελετουργικά είναι επίσης ένα πράγμα πολύ ξεχασμένο" είπε η Αλεπού. "Είναι αυτό που κάνει τη μια ημέρα να διαφέρει από τις άλλες ημέρες, την μια ώρα από τις άλλες ώρες. Για παράδειγμα, οι κυνηγοί έχουν ένα τελετουργικό. Κάθε Πέμπτη χορεύουν με τα κορίτσια του χωριού. Έτσι η Πέμπτη είναι μια θαυμάσια ημέρα για μένα! Μπορώ να κάνω ένα περίπατο στους αμπελώνες. Αλλά αν οι κυνηγοί χόρευαν οποτεδήποτε, κάθε ημέρα θα ήταν όπως κάθε άλλη ημέρα, και δεν θα μπορούσα ποτέ να έχω καθόλου διακοπές."

Έτσι ο Μικρός Πρίγκηπας εξημέρωσε την Αλεπού. Και όταν έφτασε η ώρα της αναχώρησής του πήγε κοντά της.
"Α" είπε η Αλεπού, "θα κλάψω."
"Εσύ φταις γι' αυτό" είπε ο Μικρός Πρίγκηπας. "Δεν ήθελα να σου κάνω κακό - μα εσύ θέλησες να σε εξημερώσω..."
"Ναι, είναι αλήθεια" είπε η Αλεπού.
"Μα τώρα πρόκειται να κλάψεις!" είπε ο Μικρός Πρίγκηπας.
"Ναι, είναι αλήθεια" είπε η Αλεπού.
"Τότε δεν κέρδισες κάτι που σε εξημέρωσα!"
"Κέρδισα" είπε η Αλεπού. "Κέρδισα το χρώμα του σταχυού."


Δηλαδή όπως το θέτει ο ίδιος ο συγραφέας σε άλλο βιβλίο του: "Αυτός που έχει φύγει, αν διατηρούμε την μνήμη του, κατοικεί μέσα μας πιο δυναμικά - όχι - πιο ζωντανά και από τους ζωντανούς ανθρώπους."

Κεφ. ΧΧΙΙΙ

- Καλημέρα, είπε ο μικρός πρίγκιπας.
- Καλημέρα, είπε ο έμπορος.
Ήταν ένας έμπορος τελειοποιημένων χαπιών που έκοβαν τη δίψα. Έπινες ένα κάθε βδομάδα και έτσι δεν ένιωθες πια την ανάγκη να πιεις νερό.
- Γιατί τα πουλάς αυτά; είπε ο μικρός πρίγκιπας.
- Κάνεις μεγάλη οικονομία χρόνου, είπε ο έμπορος. Οι ειδικοί έχουν κάνει τους υπολογισμούς. Κερδίζεις πενηντατρία λεπτά τη βδομάδα.
- Και τι τα κάνεις αυτά τα πενηντατρία λεπτά;
- Τα κάνεις ότι θέλεις...
«Εγώ, είπε μέσα του ο μικρός πρίγκιπας, αν είχα πενηντατρία λεπτά σε χρόνο να ξοδέψω, θα έκανα σιγά-σιγά ένα ωραίο περίπατο μέχρι κάποια πηγή...


Ο συγραφέας επιχειρεί να ξυπνήσει ξεχασμένα συναισθήματά μας. Επίσης προσπαθεί να προβάλλει τον λανθασμένο τρόπο ζωής μας και την λάθος σκέψη μας σε πολλά θέματα. Όπλο του η αχαλίνωτη γόνιμη φαντασία του. Γνώμη μου είναι ότι τα καταφέρνει με απαράμιλλη δεξιοτεχνία, μέσα από ένα φαινομενικά απλό αλλά παράλληλα βαθειά φιλοσοφικό κείμενο.

Το συστήνω ανεπιφύλακτα σε όλους σας με την προτροπή να μην ξεγελαστείτε από την φαινομενική του απλότητα και το διαβάσετε γρήγορα. Είναι και αυτή μια αρρώστια της εποχής μας βλέπετε. Νομίζουμε ότι η ζωή μας είναι μικρή και προσπαθούμε να την ζήσουμε γρήγορα. Αυτό είναι όμως που την συρρικνώνει και την κάνει άσχημη. Πως θα μπορέσεις να δεις την ομορφιά αν κάνεις κάτι γρήγορα; Δεν πρέπει να κοντασταθείς σταματώντας να κάνεις αυτό που κάνεις και να κοιτάξεις γύρω σου με τα μάτια της καρδιάς; Πως αλλιώς θα μπορέσεις να την δεις; Η ζωή είναι μεγάλη από μόνη της. Αν προσπαθείς να την ζήσεις με αργούς ρυθμούς τότε και μόνο τότε μπορεί να γίνει απέραντη και γεμάτη θησαυρούς κάτω από κάθε πέτρα του δρόμου της...

Όλο το βιβλίο στα ελληνικά εδώ και εδώ. Σε γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά και ισπανικά μπορείτε να το βρείτε εδώ.

Η Μηχανή και η ελευθερία των επιλογών μας

Σας έχω εκμυστηριευτεί τις σπουδές μου πάνω στην ελευθερία. Μια από τις έννοιες λοιπόν της ελευθερίας την οποία θα ήθελα να βάλουμε στο μικροσκόπιο είναι η ελευθερία της επιλογής. Και πιο συγκεκριμένα αν και πόσο έχουμε αυτήν την ελευθερία σήμερα. Απλούστατα γιατί χωρίς ελευθερία επιλογής δεν υπάρχει ελευθερία.

Κοιτάξτε γύρω σας για την απάντηση. Είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε ένα σωρό πράγματα που δεν μας αρέσουν στη δουλειά μας, στις σχέσεις μας. Έχουμε συνηθίσει να κάνουμε πολλά πράγματα και δεν αναρωτιώμαστε πλέον για την χρησιμότητα τους. Τα πάθη και οι πόθοι, μας οδηγούν τυφλά σε πράξεις αποτρόπαιες. Η λογική μας, αυτή που μας ξεχωρίζει από το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο, αμφισβητείται απ'όλα τα παραπάνω. Αυτά όμως ίσως είναι γνωστά για να ασχοληθούμε μαζί τους.
Υπάρχει κάτι χειρότερο που αναδύεται και θεριεύει όλο και περισσότερο, όσο το τρέφουμε με την συμπεριφορά μας. Αυτό είναι η Μηχανή.Και με αυτήν την λέξη δεν εννοώ μόνο την τεχνολογία. Η Μηχανή περιλαμβάνει τους αληθινούς ιδιοκτήτες της Γης, τις υπόδουλές τους κυβερνήσεις αλλά και εμάς τους ίδιους με την επίκτητη συμπεριφορά μας. Η Μηχανή έχει πολλούς πιστούς. Όλοι μας την λατρεύουμε και την υπακούμε. Φτιάχτηκε από εμάς, για εμάς και οι αγαπημένές της λέξεις είναι το: εύκολα, γρήγορα και για το καλό μας. Η ταχύτητα (εξοικονόμηση χρόνου) και η βόλεψη μας. Τι άλλο να ζητήσει κανείς; Αυτό είναι το τραγούδι των σύγχρονων σειρήνων που μας έχει γοητεύσει και σαν ρομποτάκια το επαναλαμβάνουμε κάθε μέρα, για όλα τα προϊόντα της Μηχανής. Ναι σας ακούω παντού να μιλάτε με δέος για το τάδε αυτοκίνητο, το δείνα μοντέλο κινητού, εκείνον τον υπολογιστή, το φοβερό εκείνο κόμμα που θα μας σώσει ή τον νόμο που θα κάνει την ζωή μας πιο ασφαλή, να βάλουμε την υπογραφή μας για να σώσουμε την φάλαινα, να ενωθούμε ή να κάνουμε μια οργάνωση ή μια ομάδα για να διεκδικήσουμε τα τάδε δικαιώματα κ.ο.κ. Και σίγουρα το έχω κάνει και εγώ πολλάκις. Αυτό που δεν συνειδητοποιούμε όμως είναι ότι η Μηχανή ενώ χρησιμοποιεί τα γλυκόλογα για να μας πείσει ότι κάτι είναι για το καλό μας, στην πραγματικότητα, μας στερεί τις επιλογές μας και συνεπώς την ελευθερία. Και δεν μιλώ για τις επιπτώσεις στην υγεία που σίγουρα έχουν επίδραση στην ελευθερία μας. Ούτε για την αντικατάσταση της ανθρώπινης εργασίας από μηχανές που συρρικνώνει την ελευθερία των ολοένα και αυξανόμενων ανέργων και των ολοένα και λιγότερων εργαζομένων. Αυτά είναι μακροχρόνιες ή έμμεσες επιπτώσεις. Εγώ μιλάω για τις άμεσες. Αυτές τις ελευθερίες που αποποιούμαστε με την χρησιμοποίηση της Μηχανής. Σημαντικό είναι δε ότι τις περισσότερες φορές δεν έχουμε άλλη επιλογή, ή πιεζόμαστε για διάφορους λόγους κάθε φορά, να επιλέξουμε έτσι. Για παράδειγμα:

• με το κινητό ξέρουν τι λες, ποιόν γνωρίζεις και που βρίσκεσαι ανά πάσα στιγμή,
  
• με την πιστωτική κάρτα τι αγοράζεις, που το αγοράζεις, πόσο συχνά το αγοράζεις,
  
• με τον υπολογιστή ξέρουν πλέον τι κάνεις και τι σκέφτεσαι.
  
• με τις τεχνητές ανάγκες που σου δημιουργούν σε οδηγούν στα δάνεια. Με αυτά και την βοήθεια των "νόμων" σε δένουν χειροπόδαρα.
  
• Την γνώση σου και την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης την αφήνεις στο σχολείο την οποία - ακόμα και αν δεν δέχεσαι ότι το μόνο που κάνει είναι να βγάζει άβουλα ρομποτάκια - παρατάς μόλις αποφοιτήσεις ή την ονομάζεις πληροφόρηση.
  
• Η υγεία σου επαφίεται στον ετοιμοπόλεμο (όπως μας λένε) κρατικό μηχανισμό, στα φάρμακα της Μηχανής και στους γιατρούς - αντιπροσώπους των φαρμακοβιομηχανιών.
  
• Η πληροφόρηση σου γίνεται από 10 ειδησιογραφικά πρακτορεία απ'όλο τον κόσμο από πουλημένους στη Μηχανή δημοσιογράφους και οι ειδήσεις του ενός καναλιού από το άλλο διαφέρουν μόνο στη σειρά.
• Η Μηχανή αποφασίζει ακόμα και το τι θα φας. Μεταλλαγμένα τρόφιμα, συντηρητικά και χίλια δύο άλλα χημικά σερβίρονται κάθε μέρα στο τραπέζι σου, ενώ φυσικές ουσίες που θα μπορούσαν να εξερευνηθούν ως προς τις ευεγερτικές τους ιδιότητες θάβονται, απαγορεύονται ή γελιοποιούνται. (codex alimentarius)
• Τα ευαίσθητα προσωπικά σου δεδομένα πωλούνται σε τρίτους.
• Η Μηχανή σε υποχρεώνει να χρησιμοποιείς τον ελεύθερο χρόνο σου κάνοντας πράγματα για τα οποία υπήρχαν άνθρωποι που σε εξυπηρετούσαν παλαιότερα. Έχεις γίνει σκλάβος του self-service. Για παράδειγμα κλείνεις εισητήρια από το διαδύκτιο, παίρνεις πλέον μόνος σου λεφτά από τα ΑΤΜ, μιλάς σε άψυχους αυτόματους τηλεφωνητές πατώντας πλήκτρα, σκανάρεις μόνος τα προϊόντα στο σουπερμάρκετ κοκ.
  
• Οι κάμερες μπορούν να σε παρακολουθούν στους δρόμους προς το παρόν, ενώ ήδη παρακολουθούνται 2.οοο -αριθμός που σχεδιάζεται από την Βρεττανική κυβέρνηση να γίνει 20.000 (εθελοντικά)- σπίτια με κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης (CCTV) ελέω παλαιάς "κακής διαγωγής" (Η είδηση εδώ, εδώ εδώ και εδώ.).

Ο Όργουελ θριαμβεύει! Ζούμε την εποχή του Big Brother. Αυτό που όμως δεν καταλαβαίνουμε και που ξεχνάμε με τα επιχειρήματα που σίγουρα υπάρχουν και φαίνεται μερικές φορές να δικαιολογούν τέτοιες πράξεις είναι ότι αυτή η αφαίρεση της ελευθερίας γίνεται σταδιακά. Τόσο ώστε να μην αντιδρούμε, γιατί γινόμαστε αναίσθητοι και τυφλοί στις μικρές αλλαγές. Είναι όπως η ιστορία ενός Βατράχου. Αν δεν τη ξέρετε δώστε λίγη σημασία γιατί αξίζει:

Έτσι λοιπόν γίνεται και με τις κάμερες: πρώτα στους δρόμους για την ασφάλεια, μετά εθελοντικά σε μερικούς, και αφού το μέτρο λειτουργεί τότε υποχρεωτικά σε μερικούς και τελικά για προληπτικούς λόγους υποχρεωτικά σε όλους. Το ίδιο πάνω κάτω συμβαίνει σε όλους τους τομείς της ζωής μας. Απλώς λίγο η σταδιακή εξέλιξη, λίγο η (παρα)πληροφόρηση με τις απαραίτητες δόσεις φόβου, λίγο η ανεμελιά και η τεμπελιά μας βοηθάνε στο να σκάβουμε μόνοι το λάκκο μας και μάλιστα να νομίζουμε ότι είμαστε και ελεύθεροι.

Στην προηγούμενη ανάρτηση (το ποτάμι της ελευθερίας), είδαμε ότι οι άνθρωποι που τελικά ξυπνήσανε και είδανε την καταστροφή που συντελείται γύρω τους, την σκλαβιά τους και την εξαθλίωση τους, πήρανε τα εργαλεία στα χέρια τους. Με αυτά θέλουν να ξαναφτιάξουν την πολυπόθητη ελευθερία τους. Τι συμβολίζουν όμως τα εργαλεία;

Αν το ξύπνημα είναι η συνειδητοποίηση της πραγματικότητας τότε τα εργαλεία είναι η καλλιέργεια της συνείδησης, όχι θεωρητικά αλλά στην πράξη. Ο άνθρωπος αναγνωρίζοντας ότι αποτελεί γρανάζι στη Μηχανή δεν χρειάζεται ούτε να σαμποτάρει την Μηχανή χαλώντας μερικά γρανάζια, ούτε να πείσει άλλα γρανάζια για το τι ανακάλυψε σε σχέση με την πραγματικότητα. Γνώμη μου είναι ότι καμμιά από αυτές τις περιπτώσεις δεν οδηγεί στην ελευθερία.

• Ο αφυπνισμένος άνθρωπος πρέπει να δουλέψει πάνω στην καλλιέργεια της συνείδησής του, σταματώντας να βοηθάει την Μηχανή να δουλεύει. Είναι λάθος να νομίζουμε ότι μπορούμε να πολεμήσουμε την Μηχανή με τα μηχανάκια της. (Σκεφτείτε την πρόσφατη ιστορία με το τρωκτικό - όχι φυσικά ότι το τρωκτικό πολεμούσε την Μηχανή αλλά πως εμείς σαν μηχανές ανησυχήσαμε για τις ελευθερίες μας, που ΠΟΤΕ δεν μας είχε δώσει αυτό το μηχανάκι της Μηχανής. Δέστε εδώ και εδώ.).
  
• Όσο πιο συχνά σταματά να σκέφτεται και να δρα μηχανικά τόσο πιο δυνατός θα γίνεται. Και όσο πιο δυνατός τόσο πιο πολύ θα αντιστέκεται και δεν θα χρησιμοποιεί τη Μηχανή. Επαναλαμβάνω ότι η συμπεριφορά μας είναι μέρος της Μηχανής αφού βοηθάει στη συντήρησή της. Εμείς πρέπει να αλλάξουμε, αλλά όταν πρόκεται να ξεβολευτούμε δεν είμαστε και τόσο πρόθυμοι, ε; Ας μην ξεχνάμε ότι η ελευθερία είναι (όπως διδάξανε οι ανατολικές φιλοσοφίες και κυρίως ο Βουδισμός) η αποστασιοποίηση απ'όλα τα πράγματα άψυχα και έμψυχα. Πως μπορείς να λογαριάζεσαι ελεύθερος όταν εξαρτάσαι;
  
• Όσο πιο πολύ θα αντιστέκεσαι τόσο το παράδειγμά σου θα φωτίζει και τα άλλα γρανάζια. Μόνος σου ότι κάνεις φίλε μου. Δεν λέω να μην συζητάς ή να μην έχεις παρέες που σκέφτονται έτσι, αλλά άλλο η θεωρία και άλλο η πράξη που στόχο έχει την καλύτερη συνειδητοποίηση κάθε σου πράξης. Οι ομάδες και οι συνασπισμοί ενάντια στη Μηχανή, οδηγούν στη διαιώνιση της Μηχανής.
  
• Η Μηχανή δεν είναι ανίκητη γιατί η δύναμη της δεν είναι καν το αποτέλεσμα της συνάθροισης της δύναμης όλων των γραναζιών. Μερικά αν σταματήσουν θα σταματήσει και αυτή να δουλεύει. Όταν αρκετά γρανάζια αρχίσουν την ανυπακοή η Μηχανή θα σταματήσει.

The Machine is Us/ing Us


Welcome to the Machine - Pink Floyd





Rage Against the Machine - Testify





ΥΓ. Ζητώ συγνώμη για τις πολλές παραπομπές αλλά το ιστολόγιο κλείνει 1 χρόνο ζωής σε λίγες μέρες. Υπό αυτό το πρίσμα θεώρησα ότι μια ανάρτηση "ποτ-πουρί" θα έδινε μια πιο γενική ιδέα του ιστολογίου σε καινούργιους αναγνώστες.
Ευχαριστώ ειλικρινά όλους τους αναγνώστες και σχολιαστές, ειδικά αυτούς που διόρθωσαν λάθη ή παραλείψεις μου και που ήταν τόσο ευγενικοί και ανοιχτόκαρδοι ώστε να μας προσφέρουν τροφή για σκέψη...

Το ποτάμι της Ελευθερίας - Freedom River

Concentrating on an area of growing concern in our society--the indifference that makes people blind to the injustices around them--this animated parable traces how the erosion of freedom, like the pollution of natural resources, can occur so gradually that both evade the attention of a busy and preoccupied nation. (Narrated by Orson Welles)

Στοχεύοντας στην αδιαφορία που τυφλώνει τους ανθρώπους για τις αδικίες που τελούνται γύρω τους, αυτή η παραβολή κινουμένων σχεδίων δείχνει πως η διάβρωση της ελευθερίας, όπως η μόλυνση των φυσικών πόρων, μπορεί να συμβεί τόσο σταδιακά που ξεφεύγει της προσοχής ενός απασχολημένου και απορροφημένου έθνους. (Αφήγηση από τον Orson Welles)

Μια ιστορία από την ιστορία της φιλοσοφίας* (Giordano Bruno)

Στις 17 Φεβρουαρίου του έτους 1600 στοίβαξαν άνθρωποι σε μια πλατεία στην Ρώμη ένα σωρό από ξύλα. Πάνω του δέσανε έναν άνθρωπο και βάλανε φωτιά. Πεθαίνοντας δεν άφησε ούτε μια κραυγή να του ξεφύγει. Αυτός ο άνθρωπος ήταν ο πρώην δομικανός μοναχός Giordano Bruno.

Μετά από 7 χρόνια φυλάκιση κατά την οποία σταθερά αρνήθηκε να ανακαλέσει τις φιλοσοφικές του διδασκαλίες, καταδικάστηκε σε θάνατο στην πυρά. Αυτοί που τον καταδικάσανε, πίστευαν ότι έπρεπε να προστατεύσουν την θρησκεία και την ηθική από έναν από τους πιό επικίνδυνους εχθρούς των. Και είχαν δίκαιο όχι για την ίδια την θρησκεία, αλλά για πολλές από τις βασικές αρχές της τότε θεολογίας. Τη δύναμη των ιδεών του Bruno και το παράδειγμα της ύψιστης σταθερότητας και εμπιστοσύνης στις πεποιθήσεις του δεν μπορούσαν να το αποκρύψουν όπως τόσες φορές συνέβηκε στην ιστορία - τουλάχιστον στο παρελθόν, μια και οι καιροί μας ξέρουν εξαιρετικά τελειοποιημένες μεθόδους πνευματικής καταπίεσης.

Ο Bruno έγραψε στην μητρική του γλώσσα τα ιταλικά. Τα πιο γνωστά του συγράμματα είναι: "Σχετικά με το αίτιο, την αρχή και το Ένα", "Σχετικά με το Άπειρο, το Όλον και τους Κόσμους", "Ο εξορκισμός του νικηφόρου Τέρατος", "Σχετικά με τα ηρωικά πάθη". Επηρρεασμένος από τους Cusanus και Copernicus και τις ανακαλύψεις τους προχωράει την σκέψη τους ακόμα πιο πέρα από το απλά ηλιοκεντρικό σύστημα και μιλά για το αμέτρητο άπειρο σύμπαν, γεμάτο από πολλούς ήλιους, πλανήτες, κόσμους, χωρίς σύνορα και χωρίς κέντρο, σε σταθερή κίνηση. (Δέστε αν θέλετε και κάτι σχετικό: http://www.youtube.com/watch?v=mcBV-cXVWFw )

Αυτές οι ιδέες δεν ήταν οι μόνες που τον επηρρέασαν. Από την αρχαιότητα: το ποίημα του Λουκρήτιου (περί φύσεως των πραγμάτων), που ταίριαζε με την δικιά του ποιητική φύση, ενώ έβλεπε τον Αριστοτέλη σαν τον δάσκαλο των δασκάλων. Από την φυσική φιλοσοφία της Αναγέννησης: ο Theophrastus Bombastus von Hohenheim (γνωστός ως Παράκελσος), ο "ιταλός Παράκελσος" Hieronymus Cardanus - ο πρώτος περισσότερο πρακτικός ενώ ο δεύτερος πιο θεωρητικός - και ακόμα δύο Ιταλοί ο Bernardo Telesio και ο Francesco Patrizi. Όλοι αυτοί οι στοχαστές έχουν κοινό ότι οι διδαχές τους ήρθαν σε τριβή με τον εκκλησιαστικό δογματισμό.

Ας ξαναγυρίσουμε όμως στον Bruno ο οποίος συνδέει την υπόθεση του άπειρου του σύμπαντος μ'αυτήν της δυναμικής μονάδας και της αιωνιότητας του κόσμου. Αιώνιος είναι ο κόσμος, επειδή εκεί τα χωριστά πράγματα υπόκειται σε αλλαγή και παροδικότητα, αλλά το σύμπαν ως όλον είναι το μοναδικό Είναι (ύπαρξη) και γιαυτό άφθαρτο. Μιά δυναμική μονάδα είναι ο κόσμος, γιατί όλο το σύμπαν συνιστά έναν μεγάλο ζωντανό οργανισμό και μέσω μιας μοναδικής αρχής διέπεται και κινείται. "Έτσι είναι επομένως το σύμπαν ένα μοναδικό, ατελείωτο κάτι... Δεν παράγεται, επειδή δεν υπάρχει άλλο Είναι, που θα μπορούσε να επιθυμεί ή να ελπίζει να γίνει, επειδή περιέχει το ίδιο, όλο το Είναι. Δεν φθείρεται επειδή δεν υπάρχει τίποτα άλλο στο οποίο θα μπορούσε να αλλάξει, - αυτό είναι όλα. Δεν μπορεί να χάσει ή να πάρει, επειδή είναι κάτι άπειρο και έτσι δεν μπορεί κάτι να προστεθεί, ούτε κάτι να αφαιρεθεί." (Από το "Σχετικά με το αίτιο, την αρχή και το Ένα" αρχή 5ου διαλόγου)

Αυτή την αρχή που διέπει και εμπνέει τα πάντα ονομάζει ο Bruno Θεό. Ο Θεός είναι το σύνολο όλων των αντιθέσεων, είναι το μέγιστο και το ελάχιστο, άπειρο και αδιαίρετο, πιθανότητα και πραγματικότητα σε ένα. Αυτή η φόρμουλα της coϊncidencia contradictorum είχε ήδη αποδειχθεί από την δουλειά του Cusanus (από τον οποίο ο Bruno την δανείστηκε) αλλά και από άλλους αποκρυφιστές ότι ήταν γερά συνδεδεμένη με την χριστιανική πίστη.

Μη συνδεδεμένη ωστόσο με την χριστιανοσύνη - εκτός από την αιωνιότητα της δημιουργίας - είναι η σχέση του Θεού με τον κόσμο όπως ο Bruno την περιγράφει. Απορρίπτει την ιδέα ότι ο Θεός κυβερνά τον κόσμο έξω από αυτόν - όπως για παράδειγμα ο βοσκός το κοπάδι του. Ο Θεός δεν βρίσκεται πάνω και έξω από τον κόσμο. Είναι μέσα στον κόσμο. Ενεργεί σαν αρχή που εμπνέει το όλον, όσο και σαν μέρος αυτού. "Αναζητούμε τον Θεό στον σταθερό, σκληρό νόμο της φύσης, στην ευλαβική διάθεση ενός προς αυτόν το νόμο κατευθυνόμενου συναισθήματος" "Τον αναζητούμε στη λάμψη του ήλιου, στην ομορφιά των πραγμάτων που εξέρχονται από τη μήτρα της μητέρας μας Γης, στην πραγματική ακτινοβολία των όντων, στη ματιά των πολλών αστερισμών, οι οποίοι στην αμέτρητη άκρη του ενός ουρανού φωτίζουν, ζουν, νιώθουν, σκέφτονται, και το Όλο-καλό, Όλο-ένα και Ύψιστο υμνούν". Αυτή είναι αυτή η παρομοίωση - ισότητα του Θεού με την Φύση, την οποία οι άνθρωποι ονομάζουν πανθεϊσμό.

Ο Bruno είχε πλήρη συνείδηση της αντίθεσης των ιδεών του με την εκκλησία και τον χριστιανισμό γενικά. Διατύπωσε τις ιδέες του επανειλημμένα όπως οι αρχαίοι, δηλ. οι παγανιστές. Η ιστορική του σημασία βρίσκεται ακριβώς εκεί, ότι δηλαδή μόνο αυτός από τις αντιλήψεις που ασυνείδητα βρισκόταν και επεξεργαζόνταν στα κεφάλια των συνανθρώπων του, ανέλαβε όλες τις ευθύνες και τους έδωσε μορφή διατυπώνοντάς τες δημόσια. Βέβαια είναι αλήθεια ότι δεν τις διατύπωσε σε ένα αρμονικό, ισορροπημένο σύστημα, αλλά σε μια εκστατική - ποιητική μορφή, σε ένα μέσω μιας παρόρμησης για ενδοσκόπηση, σχεδόν μεθυστικό ποιητικό έργο.

Από τους στοχαστές που επηρρέασε ο Bruno αξιοσημείωτοι είναι ο Leibniz (με την μοναδολογία του), ο Spinoza, ο Goethe και ο Schelling. Ο E.G.Kolbenheyer περιέγραψε τον πνευματικό αγώνα του Bruno στο δράμα του "Ηρωικά πάθη".


* Το κείμενο είναι μετάφραση του ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟΥ βιβλίου "Η Ιστορία της Φιλοσοφίας" μέρος β' σελ. 35-38 του Γερμανού Hans Joachim Störing.

Για περισσότερες πληροφορίες, στα αγγλικά, εδώ και εδώ.