Το τελευταίο γνωμικό που κατατέθηκε

Ο Χρύσιππος ο Σολεύς είπε: " "Θα συμπεραίναμε στην περίπτωση ενός όμορφου σπιτιού ότι χτίστηκε για τους ιδιοκτήτες τους και όχι για ποντίκια. Οφείλουμε επομένως, με τον ίδιο τρόπο, να θεωρούμε το σύμπαν σαν το σπίτι των θεών.""

Δευτέρα 23 Μαρτίου 2009

Ο αλυσοδεμένος ελέφαντας

Του Χόρχε Μπουκάι (Jorge Bucay).

- "Δεν μπορώ" του είπα. "Δεν μπορώ!"
- "Σίγουρα;" με ρώτησε αυτός.
- "Ναι. Πολύ θα ήθελα να να μπορούσα να σταθώ μπροστά της και να της πω τι νιώθω... Ξέρω, όμως, ότι δεν μπορώ!!!"

Ο Χόρχε κάθισε σαν το Βούδα πάνω σ΄ εκείνες τις φριχτές μπλε πολυθρόνες του γραφείου του. Χαμογέλασε, με κοίταξε στα στα μάτια και, χαμηλώνοντας τη φωνή όπως έκανε κάθε φορά που ήθελε να τον ακούσουν προσεκτικά, μου είπε: "Να σου πω μια μια ιστορία..."
Και χωρίς να περιμένει να συμφωνήσω, ο Χόρχε άρχισε να αφηγείται:
Όταν ήμουν μικρός μου άρεσε πολύ το τσίρκο, και στο τσίρκο μου άρεσαν πιο πολύ τα ζώα.
Μου έκανε τρομερή εντύπωση ο ελέφαντας που, όπως έμαθα αργότερα, είναι το αγαπημένο ζώο όλων των παιδιών.
Στην παράσταση, το θεόρατο ζώο έκανε επίδειξη του τεράστιου βάρους του, του όγκου και της δύναμής του...
Όμως, μετά την παράσταση και λίγο προτού επιστρέψει στη σκηνή, ο ελέφαντας στεκόταν δεμένος συνεχώς σ΄ ένα μικρό ξύλο μπηγμένο στο έδαφος.
Μια αλυσίδα κρατούσε φυλακισμένα τα πόδια του.
Ωστόσο, το ξύλο ήταν αληθινά μικροσκοπικό κι έμπαινε σε ελάχιστο βάθος μέσα στο έδαφος.
Μολονότι η αλυσίδα ήταν χοντρή και ισχυρή, μου φαινόταν ολοφάνερο ότι ένα ζώο που μπορούσε να ξεριζώνει δέντρα με τη δύναμη του, θα μπορούσε εύκολα να λυθεί και να φύγει.
Το θεωρούσα αληθινό μυστήριο.
Μα τι τον κρατάει; Γιατί δεν το σκάει;
Όταν ήμουν πέντε ή έξι ετών ετών πίστευα ακόμα στη σοφία των μεγάλων.
Ρώτησα τότε κάποιον δάσκαλο ,τον πατέρα μου ή ένα θείο μου, για το μυστήριο του ελέφαντα.
Κάποιος μου εξήγησε ότι ο ελέφαντας είναι δαμασμένος.
Έκανα τότε την προφανή ερώτηση: "Κι αφού είναι δαμασμένος, γιατί τον αλυσοδένουν;"
Δε θυμάμαι να πήρα κάποια ικανοποιητική απάντηση.
Με τον καιρό, ξέχασα το μυστήριο του ελέφαντα με το παλούκι, και το θυμόμουν μόνο όταν βρισκόμουν με κάποιους που είχαν αναρωτηθεί κάποτε πάνω στο ίδιο θέμα
Πριν από μερικά χρόνια ανακάλυψα - ευτυχώς για μένα - ότι κάποιος είχε αρκετή σοφία ώστε ν΄ ανακαλύψει την απάντηση.
Ο ελέφαντας του τσίρκου δεν το σκάει γιατί τον έδεναν σ΄ένα παρόμοιο παλούκι από τότε που ήταν πολύ, πολύ μικρός.
Έκλεισα τα μάτια και φανάστηκα τον νεογέννητο ανυπεράσπιστο ελέφαντα δεμένο στο παλούκι.
Είμαι βέβαιος ότι τότε το ελεφαντάκι είχε σπρώξει, τραβήξει και ιδρώσει πασχίζοντας να λευτερωθεί.
Μα, παρόλες τις προσπάθειές του, δεν τα είχε καταφέρει, γιατί το παλούκι ήταν πολύ γερό για τις δυνάμεις του.
Φαντάστηκα ότι θα κοιμόταν εξαντλημένο και την επόμενη μέρα θα προσπαθούσε ξανά, και τη μεθεπόμενη το ίδιο...
Ώσπου μια μέρα, μια φρικτή μέρα για την ιστορία του, το ζώο θα παραδεχόταν την αδυναμία του και θα υποτασσόταν στη μοίρα του.
Αυτός ο πανίσχυρος και θεόρατος ελέφαντας που βλέπουμε στο τσίρκο δεν το σκάει γιατί νομίζει ότι δεν μπορεί, ο δυστυχής.
Η ανάμνηση της αδυναμίας που ένιωσε λίγο μετά τη γέννησή του είναι χαραγμένη στη μνήμη του.
Και το χειρότερο είναι ότι ποτέ δεν αμφισβήτησε σοβαρά αυτή την ανάμνηση.
Ποτέ μα ποτέ δεν ξαναπροσπάθησε να δοκιμάσει τις δυνάμεις του...

"Έτσι είναι, Ντεμιάν. Όλοι είμαστε λίγο - πολύ σαν τον τον ελέφαντα του τσίρκου.
Περιδιαβαίνουμε τον κόσμο δεμένοι σε εκατοντάδες παλούκια που μας στερούν την ελευθερία.
Ζούμε πιστεύοντας ότι "δεν μπορούμε" να κάνουμε ένα σωρό πράγματα , απλώς επειδή μια φορά, πριν από πολύ καιρό, όταν είμαστε μικροί, προσπαθήσαμε και και δεν τα καταφέραμε.
Πάθαμε τότε το ίδιο με τον ελέφαντα.
Χαράξαμε στη μνήμη μας αυτό το μήνυμα:
"Δεν μπορώ, δεν μπορώ και ποτέ δε θα μπορέσω."
Ο Χόρχε έκανε μια μεγάλη παύση. Ύστερα πλησίασε, κάθησε στο πάτωμα μπροστά μου και συνέχισε:
"Αυτό σου συμβαίνει, Ντέμι. Ζεις μέσα στα όρια της ανάμνησης ενός Ντεμιάν που δεν υπάρχει πια, εκείνου που δεν τα κατάφερε.
Ο μοναδικός τρόπος να μάθεις εάν μπορείς, είναι να προσπαθήσεις πάλι με όλη σου την ψυχή...Με όλη σου την ψυχή!

11 σχόλια:

  1. Αν την ψυχή σου την κατάντησαν τόσο βαριά όσο και την αλυσίδα, τι γίνεται τότε αγαπητέ Ιπτάμενε; Θα μου πεις προσπάθησε πάλι και πάλι. Μόνο που αυτό το πάλι τελειωμό δεν έχει.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Σωστά σχολιάζεις λέγοντας ότι μας κατάντησαν την ψυχή βαριά...
    Αλλά ας μην παίρνουμε τίποτα για δεδομένο. Η ανάμνηση είναι που δεν αφήνει τον ελέφαντα να δοκιμάσει με όλη την δύναμη της ψυχής του. Η ανάμνηση της αδυναμίας μας.
    Το πρώτο βήμα είναι να απαλλαχτούμε από αυτήν. Έτσι ο νους ξεφορτώνεται όλη την άχρηστη συσσωρευμένη γνώση, γινόμαστε πάλι παιδιά με την ψυχή ανάλαφρη και τότε όλα είναι δυνατά...
    Ίσως γι'αυτό υπήρξαμε κάποτε ευτυχισμένα παιδιά: αυτό το "πάλι" δεν μας ενοχλούσε καθόλου, ίσως γιατί δεν το θυμόμασταν ή γιατί δεν του δίναμε τόση σημασία. Είθε να ξαναβρούμε αυτή την παιδική δίψα για το καινούργιο και το άγνωστο.

    Καλή μέρα και καλή εβδομάδα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Πολύ όμορφο το άρθρο που διάβασα. Λίγο μετά τη γέννηση λοιπόν έγινε το κακό. Μας αλυσόδεσαν σκόπιμα με επιθυμίες, πεποιθήσεις, ζήλιες, κακίες, εξαρτήσεις, φαντασιοπληξίες, προλήψεις, φοβίες… και όλα αυτά μεγάλωσαν και γίνανε σαν ελέφαντες στην φαντασία μας και δε μας αφήνουν φίλε Ολλανδέ να γίνουμε ΙΠΤΑΜΕΝΟΙ. Η συνειδητοποίηση της κατάστασης μας, η συνειδητοποίηση των φορτίων που μας κρατάνε στη γη είναι ένα καλό βήμα προς την απελευθέρωση … Ευχαριστώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Φίλε Delta, καλωσόρισες.

    Με βρίσκεις απόλυτα σύμφωνο στην ανάλυση σου. Σωστά ρίχνεις το βάρος σε εμάς με την αναφορά σου στην συνειδητοποίηση (γιατί αλλιώς θα ρίχναμε το φταίξιμο μόνο σε άλλους).
    Βλέπεις σ'αυτήν την "αιχμαλωσία" συνεισφέρουμε τα μέγιστα και εμείς. Εμείς αποδεχόμαστε την "κατοικιδιοποίηση" μας από μικρή ηλικία (όπως ο ελέφαντας). Πως θα μπορούσαμε να κάνουμε αλλιώς άλλωστε;
    Όμως μεγαλώνοντας έχουμε την δυνατότητα με την βοήθεια της σκέψης να "αλλάξουμε τον κόσμο" συνειδητοποιώντας την κατάσταση μας όπως σωστά λες. Έτσι μπορούμε να δραπετεύσουμε από τους ζυγούς που πλέον δεν είναι ικανοί να μας κρατάνε αλυσοδεμένους. Το θέμα όμως είναι ότι έχουμε συνηθίσει τόσο την "κατοικιδιοποίησή" μας, που δεν βλέπουμε πια, ούτε ότι δεν είμαστε ελεύθεροι. Θεωρούμε την σκλαβιά (κοινωνική και ατομική) φυσιολογική, αρκεί να μην μας χαλάει τις τόσο "πολύτιμες" συνήθειές μας, που μας κάνουν να νιώθουμε άνθρωποι αλλά δεν μας αφήνουν να γίνουμε ιπτάμενοι!

    Καλή εβδομάδα και καλή δύναμη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Δεν μπορείς να φανταστείς πόσο πολύ με άγγιξε η παραπάνω ιστορία.Μου έδωσε ένα κίνητρο για να προσπαθήσω και πάλι σε κάποια πράγματα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Το κακό είναι ότι, ενώ κάποια άτομα θα μπορούσαν να πεισθούν πως μπορούν με λίγη ή μεγαλύτερη προσπάθεια να ελευθερωθούν, για τους λαούς-ελέφαντες η αφύπνισή τους φαίνεται πολύ δύσκολη και πολύ μακρινή...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Φίλε παπα-Ηλία έχεις δίκαιο σ'αυτό που λες. Νομίζω ότι οφείλεται στο γεγονός ότι η ελευθερία (εκτός ορισμένων επαναστάσεων με σίγουρα αμφίβολα αποτελέσματα) δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσω ομάδων.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Νομίζω πως η λύση βρίσκεται στο "συναμφότερον", όπως έλεγε και κάποιος καθηγητής μας.
    Μπορεί οι ομάδες να είναι εξαιρετικά βραδυκίνητες, ωστόσο ομως, χωρίς τις ομάδες και οι μονάδες συμπνίγονται και χάνονται. Και η εξωστρέφεια, χωρίς την εσωτερικότητα, είναι ανεδαφική και η εσωστρέφεια, χωρίς την κοινωνικότητα, αναποτελεσματική.
    Χρειάζεται αγώνας και προς τα μέσα και προς τα έξω.
    Κι όταν ακόμη γράφουμε, ψάχνουμε να βρούμε κάποιους, που πάνω κάτω κινούνται στα ίδια με μας πλαίσια...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Έχεις δίκαιο παπα-Ηλία, εκφράστηκα λάθος. Η κοινωνικότητα είναι σίγουρα απαραίτητη.
    Αυτό που εννοώ είναι ότι όσο αναφορά την κοινωνική απελευθέρωση, οι ομάδες που αναλαμβάνουν τέτοιο ρόλο συνήθως έχουν εγωιστικά και όχι αλτρουιστικά κίνητρα. Και ενώ όλες σχεδόν υποστηρίζουν ότι έχουν χαρακτηριστικά αμοιβαιότητας οι περισσότερες καταλήγουν στην θεωρία να μην έχουν. Έτσι ενώ λέω ότι η απελευθέρωση θα πρέπει να ξεκινήσει από εμάς γνωρίζω ότι και μόνοι μας είμαστε και χαμένοι. Χρειαζόμαστε βοήθεια και εκεί ίσως είναι το "συναμφότερον" που αναφέρεις, αλλά με ειλικρινή αμοιβαιότητα.
    Ισως μπορούμε να πούμε και για την επόμενη ανάρτηση που έκανα, ότι ένα μεγάλο μέρος αυτής της κοινωνικότητας έχει αντικατασταθεί με το κουτσομπολιό.
    Καλό σου απόγευμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Τώρα, Ιπτάμενε, συμφωνούμε. Ευχαριστώ για τη συναντίληψη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Εγγραφή μέσω email

Enter your email address:

Blog Widget by LinkWithin