Εν αρχή ην ο Λόγος που μετά έγινε ... Κουτσομπολιό!

Εν αρχή ην ο Λόγος. Έτσι ξεκινάει η Γένεσις, έτσι και το ευαγγέλιο του Ιωάννη. Ο λόγος είναι λοιπόν η δύναμη της δημιουργίας. Ο λόγος είναι ότι μας διαφοροποιεί από τα υπόλοιπα ζώα.
Επειδή λοιπόν είναι δύναμη και δημιουργία, θα έπρεπε να τον χρησιμοποιούμε σωστά. Όχι μόνο σε ότι λέμε και πως το λέμε, αλλά και σε ότι ακούμε. Γιατί η δύναμη του μπορεί να χρησιμοποιηθεί για καλό και για κακό σκοπό. Κάθε λέξη είναι σαν μαγικό ξόρκι. Μας τραβάει την προσοχή, εισέρχεται στο μυαλό μας και μπορεί να αλλάξει τα πιστεύω μας προς το καλό ή το χειρότερο. Το ανθρώπινο μυαλό είναι σαν ένα γόνιμο έδαφος όπου σπόροι φυτεύονται. Όμως έχουμε το δικαίωμα να διαλέξουμε τι είδους σπόρους θα φυτέψουμε. Τι διαλέγεις αγαπητέ αναγνώστη, τους σπόρους της αρετής και της αγάπης, ή της κακίας, του φόβου και του μίσους;
Αυτά σαν εισαγωγή για να μπούμε στο κυρίως θέμα που είναι το κουτσομπολιό.

κουτσομπολιό=κακόβουλος συνήθ. σχολιασμός των πράξεων και της συμπεριφοράς τρίτων || ανεύθυνες και κακόβουλες διαδόσεις.
(κουτσόμπολα είναι τα μπαλκόνια στα στενά σοκάκια της Κέρκυρας. Οι κυράδες βγαίνανε σ’ αυτά και κουβεντιάζανε.)

Αντιγράφω από το ιστολόγιο eaglestefanos:
Μια γυναίκα κουτσομπόλευε με τη φίλη της έναν άνδρα που ελάχιστα ήξεραν (ξέρω ότι κανένας από σας δεν έχει κάνει κάτι τέτοιο!...). Εκείνη τη νύχτα, είχε ένα όνειρο: ένα μεγάλο χέρι εμφανίστηκε πάνω απ’ αυτήν και έδειχνε προς αυτήν. Αμέσως της γεννήθηκε μια συντριπτική αίσθηση ενοχής. Την επόμενη ημέρα, λοιπόν, πήγε για εξομολόγηση σε έναν ηλικιωμένο ιερέα, τον πατέρα O' Rourke, και του είπε τι είχε συμβεί. “Είναι αμαρτία το να κουτσομπολεύει κανείς;” ρώτησε τον ηλικιωμένο ιερά. “Ήταν εκείνο που είδα να με δείχνει, το χέρι του Θεού; Θα πρέπει να ζητήσω άφεση αμαρτιών, πάτερ; Έχω κάνει κάτι λάθος;”. “Ναι”, της απάντησε ο πατέρας O’Rourke. “Ναι, έχετε κατηγορήσει τον γείτονά σας. Θέσατε σε αμφιβολία και κίνδυνο την υπόληψή του και πρέπει να νιώθετε μεγάλη ντροπή γι’ αυτό”. H γυναίκα, τότε, δήλωσε ότι λυπάται και ζήτησε από τον ιερέα συγχώρεση. “¨Οχι τόσο γρήγορα”, απάντησε ο ιερέας. “Θέλω να πας στο σπίτι σου, να πάρεις ένα μαξιλάρι, να ανεβείς στη στέγη του σπιτιού, να το ανοίξεις με ένα μαχαίρι και μετά να επιστρέψεις εδώ, σε μένα”. Έτσι, η γυναίκα γύρισε, πράγματι, στο σπίτι της, πήρε ένα μαξιλάρι από το κρεβάτι της και ένα μαχαίρι από το συρτάρι, ανέβηκε στη στέγη της και έσκισε με το μαχαίρι το μαξιλάρι. Κατόπιν πήγε πίσω στον γέρο ιερέα, ο οποίος την ρώτησε: “Έσκισες το μαξιλάρι με το μαχαίρι;”. “Ναι, πάτερ” απάντησε εκείνη. “Και ποιο ήταν το αποτέλεσμα;”. “Φτερά, πάτερ”. “Φτερά, λοιπόν”, επανέλαβε εκείνος. “Και τώρα θέλω από σένα να γυρίσεις πάλι πίσω και να μαζέψεις όλα αυτά τα φτερά, μέχρι και το τελευταίο”. “Μα αυτό δεν γίνεται, πάτερ! Δεν ξέρω πού μπορεί να έχουν πάει. Ο αέρας τα πήρε και τα σκόρπισε εδώ κι εκεί”. “Αυτό”, σχολίασε ο πατέρας O' Rourke, “αυτό είναι το κουτσομπολιό!”

Κουτσομπολεύουμε λοιπόν; Ω ναι! το βλέπουμε παντού γύρω μας. Είναι τόσο συχνό το φαινόμενο που το κάνουμε ασυνείδητα, μηχανικά γιατί το θεωρούμε απολύτως φυσιολογικό. Κοιτάξτε απλώς άρθρα εφημερίδων, εκπομπές στην τηλεόραση, τα κοινωνικά δίκτυα (ιστολόγια, forums, facebook και άλλα) Διαβάστε και μια άποψη της Kαθημερινής.

Μια βόλτα στο διαδύκτιο και θα βρούμε ανθρώπους με διπλώματα ψυχολόγου να μας λένε ότι πολλές φορές είναι καλό. Ας δούμε μερικούς από τα επιχειρήματά τους, που μπόρεσα να αλιεύσω. Ταυτόχρονα ας προσπαθήσουμε να τις αποκρυπτογραφήσουμε γιατί οφείλω να ομολογήσω ότι εκ πρώτης όψεως φαίνονται τόσο αληθοφανή!

• Σε κάνει να νιώθεις ότι ανήκεις σ'ένα σύνολο. Αληθώς! Αλλά σκέφτηκες ότι σε απομακρύνει από ένα άλλο; Ξέχασες ότι η ανθρωπότητα είναι ένα σύνολο; Μήπως γι'αυτό επιζητείς απεγνωσμένα να ανήκεις κάπου;
• Είναι εργαλείο για συμμαχία με άλλους. Αληθώς! Αλλά είναι και ο πιό σίγουρος τρόπος να δημιουργήσεις εχθρούς.
• Γίνεσαι δημοφιλής. Αληθώς! Αλλά για να μείνεις δημοφιλής θα πρέπει να συνεχίσεις να το κάνεις και με όλο και αυξανόμενη ένταση...
• Βοηθάει στον κοινωνικό έλεγχο. Αληθώς! Αλλά όπως καταλαβαίνουμε και από τα παραπάνω οδηγεί και σε κοινωνική διάσπαση.
• Βοηθάει στη βελτίωση του εαυτού γιατί συγκρίνεις τον εαυτό σου με άλλους.. Αληθώς! Αλλά ταυτόχρονα μ'αυτό τον τρόπο δικαιολογούμε τα σφάλματα μας. (Αν το έκανε για παράδειγμα και ένας διάσημος το δικό μας ολόιδιο σφάλμα δεν μετράει πια τόσο!)
  
• Μας δίνει θέμα για συζήτηση σε μια παρέα. Αληθώς! Αλλά σύμφωνα με τα παραπάνω αυτή η παρέα δεν έχει να σου προσφέρει τίποτα άλλο από συζήτηση μόνο για την συζήτηση. Ο διάλογος δεν είναι αυτοσκοπός. Ο διάλογος θα έπρεπε να είναι επιμορφωτικός. Όταν δεν έχεις κάτι να πεις είναι πολύ καλύτερο να σωπαίνεις. Θυμίσου η σιωπή είναι χρυσός.
  
• Δημιουργεί μια αίσθηση εμπιστοσύνης και οικιότητας. Χμ. Όχι σε μένα τουλάχιστον. Δεν θα εμπιστευόμουν κάποιον που μαχαιρώνει πισώπλατα κάποιον που δεν βρίσκεται εκεί για να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Αντίθετα σιγουρεύει το γεγονός ότι γιατί την επόμενη φορά που δεν θα είμαι εκεί μπορεί να συμβεί το ίδιο μ'εμένα στη θέση του θύματος. Εξάλλου τι εμπιστοσύνη να έχεις σ'έναν άνθρωπο που προδίδει τα εσώψυχα που του εκμυστηριεύτηκε κάποιος που τον νόμιζε φίλο του. Οικιότητα; Ίσως, αλλά χτισμένη σε σάπια θεμέλια...
• Αποτελεί διασκέδαση και ψυχαγωγία. Διασκέδαση ίσως, αλλά της χαμηλότερης μορφής. Ψυχαγωγία; Σίγουρα όχι, τουλάχιστον με την αρχαιοελληνική έννοια του όρου. Στην ουσία μαραζώνει την ψυχή...

Ας δούμε όμως γιατί έχει πάρει τόσο σημαντική θέση στην ζωή μας. Η άποψη μου είναι ότι φταίει:

• η ονειροπόληση: ο άνθρωπος λατρεύει να ονειροπολεί. Οπότε παίρνοντας πληροφορίες (και όχι γνώσεις) μπορεί να συνεχίσει την αγαπημένη του ενασχόληση η οποία σημειωτέον εμποδίζει την σκέψη.
• η έμφυτη ανησυχία μας: (η μεγαλύτερη δυστυχία του ανθρώπου είναι ότι δεν μπορεί να κάτσει μέσα σ'ένα δωμάτιο ήσυχος - Σ. Μπωβουάρ). Θέλουμε να κάνουμε πάντα κάτι και επειδή η δημιουργία είναι δύσκολη, βρίσκουμε καταφύγιο σε εύκολους τρόπους, συνήθως αντίθετους προς την δημιουργία και επομένως καταστροφικούς.
  
• η τάση μας για μηχανική ομιλία: ο άνθρωπος λατρεύει να μιλά. Έτσι νοιώθει ότι βρίσκεται στο κέντρο της προσοχής. Εξάλλου λίγα τα καλά παραδείγματα ομιλίας γύρω μας και επομένως ο άνθρωπος που μαθαίνει κυρίως από την μίμηση είναι λογικό να μάθει λάθος. Υπάρχουν άνθρωποι τόσο εθισμένοι στην ομιλία που όταν δεν υπάρχει κάποιος γύρω τους, μιλάνε στον εαυτό τους!
  
• τα αρνητικά συναισθήματα όπως για παράδειγμα η ζήλεια, ο φόβος, η καχυποψία, θυμός, ενόχληση, βαριεστημάρα κ.α.τα οποία πολλές φορές οι άνθρωποι για να τα καλύψουν τα ονομάζουν ειλικρίνεια (ενώ θα έπρεπε να τους αντιστέκονται όσο το δυνατόν με περισσότερο σθένος). Ας δούμε πιο αναλυτικά μερικά από αυτά τα συναισθήματα:
  

1. Φόβος: Τι είδους; Ας ονομάσω μερικούς επιγραμματικά: Ο φόβος του σφάλματος, της μοναξιάς, του να μην είμαστε ενδιαφέροντες στους άλλους, του να πάμε κόντρα στο ρεύμα, του να γνωρίσουμε τον εαυτό μας, του αγνώστου και πολλοί άλλοι οι οποίοι φωλιάζουν στην ψυχή μας και μας κρατάνε δέσμιους.
2. Βαριεστημάρα: Να πούμε κάτι να περάσει η ώρα. Πολλές φορές οδηγεί και στην περιαυτολογία.
3. Θυμός: Είναι γνωστό ότι πρόκειται για κακό σύμβουλο.
   
4. Καχυποψία και ζήλεια: Προκύπτουν όταν ασχολούμαστε με τους άλλους και το πως θα τους βλάψουμε αντί να ασχολούμαστε με το πως θα βελτιώσουμε τον εαυτό μας .

Καταλήγοντας θα ήθελα να τονίσω ότι θα πρέπει να σκεφτόμαστε πριν μιλήσουμε, ότι υπάρχει μια ηθική απόφαση πίσω από αυτό που θα πούμε. Ας μην ξεχνάμε ότι η γνώση είναι σημαντική και όχι η πληροφορία. Η πρώτη δίνει την δυνατότητα για νοητική παραγωγική διαδικασία ενώ η δεύτερη μας κάνει αντιπαραγωγικούς. Μην φλυαρείς! Το κουτσομπολιό συνορεύει με την προδοσία (όπως μας λέει και η ρώσικη αφίσα δίπλα)

Η μέθοδος της τριπλής διύλισης του Σωκράτη (κυκλοφορεί ευρέως σε email) μας προσφέρει έναν έξυπνο τρόπο να αναλύουμε μια πληροφορία:
Μια μέρα ο Σωκράτης έκανε τη βόλτα του, όταν κάποιος γνωστός του, του ανακοίνωσε ότι κάτι σημαντικό είχε αν του πει για έναν από τους μαθητές του. Ο Σωκράτης του είπε ότι θα ήθελε, πριν του πει τι είχε ακούσει, να του κάνει το τεστ της «τριπλής διύλισης».
- Τριπλή διύλιση; Ρώτησε εκείνος με απορία.
- Ναι, πριν μου πεις τι άκουσες για το μαθητή μου θα ήθελα να κάτσουμε για ένα λεπτό και να φιλτράρουμε αυτό που θέλεις να μου πεις.
- Εντάξει δάσκαλε.
- Το πρώτο φίλτρο είναι αυτό της αλήθειας. Είσαι λοιπόν, εντελώς σίγουρος ότι αυτό που πρόκειται να μου πεις είναι αλήθεια;
- Ε… όχι ακριβώς, απλά το άκουσα όμως και …
- Μάλιστα, άρα δεν έχεις ιδέα αν αυτό που θέλεις να μου πεις είναι αλήθεια ή ψέματα. Ας δοκιμάσουμε τώρα το δεύτερο φίλτρο, αυτό της καλοσύνης. Αυτό που πρόκειται να μου πεις για τον μαθητή μου είναι κάτι καλό;
- Καλό; Όχι το αντίθετο μάλλον …
- Άρα, συνέχισε ο Σωκράτης θέλεις να πεις κάτι κακό για τον μαθητή μου, αν και δεν είσαι καθόλου σίγουρος ότι είναι αλήθεια.
Ο τύπος έσκυψε το κεφάλι από ντροπή και αμηχανία.
- Παρόλα αυτά, συνέχισε ο Σωκράτης, μπορεί ακόμα να περάσεις το τεστ γιατί υπάρχει και το τρίτο φίλτρο. Το φίλτρο της χρησιμότητας. Είναι αυτό που θέλεις να μου πεις κάτι που μπορεί να φανεί χρήσιμο σε κάτι;
- Όχι, δεν νομίζω …
- Άρα, λοιπόν, αφού αυτό που θα μου πεις δεν είναι ούτε αλήθεια, δεν είναι ούτε καλό, ούτε χρήσιμο, γιατί θα πρέπει να το ακούσω;
Κι εκείνος έφυγε ντροπιασμένος, έχοντας πάρει ένα καλό μάθημα.

Ας δούμε και τι άλλο αλίευσα από το διαδύκτιο που έχει σχέση με το θέμα μας:
Από το ιστολόγιο dgz10 και το πολύ καλό άρθρο του για το κουτσομπολιό.
Διογένης : «Απ' τ' άγρια θηρία το χειρότερο δάγκωμα το κάνει ο συκοφάντης, απ' τα ήμερα ο κόλακας»...
Σωκράτης : «Ο κακολόγος σκοτώνει την τιμή ενός ανθρώπου, ενώ ο φονιάς τη ζωή. Αλλά επειδή η τιμή είναι ανώτερη από τη ζωή, η κακολογία είναι σοβαρότερη από το φόνο, γιατί ο φονιάς σκοτώνει με μεγάλο κίνδυνο της ζωής του μόνο τους ζωντανούς, ενώ ο κακολόγος με μια κουβέντα του και με μεγάλη ασφάλεια σκοτώνει και ζωντανούς και πεθαμένους»…
Χίλων της Σπάρτης : «Διαβολήν μίσει» (να μισείς τη συκοφαντία).
Ενώ όταν ο Αριστοτέλης όταν έμαθε ότι κάποιοι τον συκοφαντούσαν, απάντησε: «Καθόλου δεν με νοιάζει! Όταν είμαι απών, δέχομαι ακόμα και να με μαστιγώνουν».
Τζορτζ Σουίφτ: «Η συκοφαντία συνήθως χτυπάει τους άξιους ανθρώπους, όπως τα σκουλήκια ρίχνονται πάνω στα καλύτερα φρούτα».
Α. Κοτσέμπου: «Να συκοφαντήσεις έναν έντιμο άνθρωπο, είναι το ίδιο εύκολο όπως και να σκοτώσεις εκείνον που κοιμάται».
Μέγας Ναπολέων : «Οι επιδέξιοι κόλακες συνήθως είναι το ίδιο επιδέξιοι συκοφάντες».

Από άλλες σελίδες:
"Το κουτσομπολιό είναι γοητευτικό! Η ιστορία είναι εν μέρει κουτσομπολιό.... Αλλά το σκάνδαλο είναι κουτσομπολιό που έγινε βαρετό από την ηθικότητα." - Όσκαρ Ουάιλντ
"Τα κουτσομπολιά δεν χρειάζονται βαγόνι (για να κυκλοφορήσουν)." - Ρώσικη παροιμία.
"Κουτσομπολεύει από συνήθεια. Του λείπει εκείνη η σοφία που θα σταματήσει την κίνηση του πιο μεγάλου εχθρού του ανθρώπου: της ίδιας της γλώσσας του" - Mark Twain
"Κανένας δεν κουτσομπολεύει για τις κρυφές αρετές κάποιου" - Bernard Russel
"Και όλοι όσοι το ξαναείπαν πρόσθεσαν κάτι καινούργιο. Επίσης και όλοι όσοι το ακούσαν το μεγαλοποιήσαν." - Alexander Pope
"Σε κανέναν δεν αρέσουν τόσο τα μυστικά όσο σ'αυτόν που δεν σκοπεύει να τα κρατήσει" - Charles Caleb Colton
"Όποιος κουτσομπολεύει σε σένα θα κουτσομπολέψει και για σένα" - Ισπανική και Ιρλανδική παροιμία

Από την Αγία Γραφή:
Παροιμίαι 18:8 "Του συκοφάντη τα λεγόμενα είναι σαν λιχουδιές, που ως της κοιλιάς τα βάθη κατεβαίνουν"
Προς Ρωμαίους 1:28-32 "Και αφού θεώρησαν περιττό να γνωρίσουν το Θεό ενσυνείδητα, τους παρέδωσε ο θεός στη μωρία τους, και έτσι κάνουν ανάρμοστα πράγματα. Είναι γεμάτοι από κάθε λογής αδικία, πορνεία, πονηρία, πλεονεξία, κακία. Είναι γεμάτοι φθόνο, φόνο, φιλονικία, απάτη και κακοήθεια. Κακολογούν και κατηγορούν ο ένας τον άλλο, μισούν το Θεό, είναι κακοποιοί, υπερήφανοι, αλάζονες, σκέφτονται μόνο πως θα βλάψουν τους άλλους, είναι ανυπάκουοι στους γονείς τους. Άνθρωποι χωρίς σύνεση, δεν κρατούν το λόγο τους, δεν έχουν στοργή, διαλλακτικότητα και έλεος. Και ενώ γνωρίζουν καλά την θεϊκή προειδοποίηση, πως όσοι συμπεριφέρονται έτσι είναι καταδικασμένοι σε αιώνιο θάνατο, όχι μόνο κάνουν όλα όσα αναφέραμε, αλλά και επιδοκιμάζουν όσους βλέπουν να συμπεριφέρονται έτσι"