Δύναμη και διάνοια - μια φιλοσοφική προσέγγιση

Αγαπημένε αναγνώστη,

Αν θέσουμε το ερώτημα τι είναι δύναμη στον εαυτό μας και διαχωρίσουμε την σωματική δύναμη από την πνευματική μπορούμε ευκολότερα να κατανοήσουμε ότι η πρώτη ανήκει σε έναν ορατό κόσμο ενώ η δεύτερη σ'ένα αόρατο. Η πρώτη γίνεται αντιληπτή με τις αισθήσεις, ενώ η δεύτερη με τον Νου. Γίνεται αντιληπτή με τον νου, δηλαδή μπορεί να δια-νοη-θεί αφού στο κάτω-κάτω συζητάμε γιαυτήν. Εξάλλου "από όσα υπάρχουν στο σύμπαν, ελάχιστο μόνο μέρος έχουμε την δυνατότητα να δούμε, ψηλαφίσουμε ή αντιληφθούμε με τις σωματικές αισθήσεις. Το μεγαλύτερο μέρος από όσα υπάρχουν και έχουν μορφή, σχήμα και χρώμα δεν είναι ούτε ορατό ούτε ψηλαφητό ούτε με άλλο τρόπο αισθητό". - (Πλάτων Δρακούλης)

Τα παραπάνω μας οδηγούν στην παραδοχή ενός "Αόρατου Κόσμου" αυτό που ίσως ο Πλάτωνας ονόμαζε κόσμο των Ιδεών. Η Ομορφιά, η Αγάπη, ο Έρωτας μαζί με την Δύναμη αποτελούν στοιχεία αυτού του κόσμου. Η ιδέα που έχουμε διαμορφώσει για όλα αυτά τα στοιχεία αποτελεί την "ματιά" μας στον κόσμο αυτό.

Η "ματιά" αυτή πολλές φορές είναι στατική - διαμορφωμένη. Είναι οι σκιές στην σπηλιά του Πλάτωνα. Είναι συνήθως προϊόν μνήμης και ως εκτούτου προβάλλει το παρελθόν. Μια εμπειρία μας ίσως ή μια επίκτητη γνώμη. Δεν λέω ότι είναι "λάθος" ματιά αλλά περιοριστική αφού δεν μας αφήνει να αντικρίσουμε την μαγεία του Όλου. Παρόλα αυτά η εξέταση πολλών τέτοιων εμπειριών από διάφορα άτομα βοηθάει, γιατί είναι σαν να συναρμολογείς ένα πάζλ. Κάθε κομματάκι είναι μέρος της συνολικής εικόνας.

Αν συμφωνούμε ως εδώ θεωρώ ότι όλοι μας έχουμε δει κάποιες φορές αυτή την Αόρατη Πραγματικότητα και ως προς την Ιδέα Δύναμη έχει ρίξει ο καθένας μας τις "ματιές" του. Στοχαζόμενοι λοιπόν πάνω στο κίνητρο ή την επιθυμία μας για δύναμη ο καθένας με το προσωπικό του κίνητρο έχει αντιληφθεί μια όψη ή ένα κομμάτι του συνόλου. Η κάθε επιθυμία όμως και επομένως και αυτή για δύναμη, μας περιορίζει την όραση. Επειδή λοιπόν η επιθυμία είναι δική μας επιλογή φέρουμε ευθύνη γιαυτή. Γιαυτό πρέπει λοιπόν να εξετάζουμε σχολαστικά και ειλικρινά το οποιαδήποτε ελατηρίο μας. Και αν το κάνουμε σωστά, θα παραδεχτούμε ότι δεν γνωρίζουμε τι είναι η δύναμη, άρα το κίνητρο μας βασίζεται σε μια φανταστική ιδέα της δύναμης, που γέννησε η σκέψη μας. Και αυτή είναι μια θεμελιώδης αρχή της δύναμης που ψάχνουμε. Δεν μπορείς να έχεις κίνητρο για να την βρεις. Δεν βρίσκεται με την σκέψη. Το κάθε κίνητρο σε τυφλώνει. Είναι τοίχος που σου εμποδίζει την "οπτική" επαφή με αυτήν.

Αν όμως προσπαθώντας να απελευθερωθούμε από εγωιστικές επιθυμίες με ανιδιοτέλεια και αποβλέποντας μόνο στο διαρκές καλό σε εμάς και τους συνανθρώπους μας, κάνοντας έτσι τις έννοιες της βίας και της εξουσίας αταίριαστες με την δύναμη, ψάξουμε όχι με την σκέψη που είναι μνήμη (που είναι παθητική και ετεροχρονισμένη) αλλά με το πνεύμα, την διάνοια, την αντίληψη εκείνη που είναι ενέργεια του νου, τότε το "μάτι" μας εντελώς "τυχαία και συμπτωματικά" μπορεί να πέσει σε κάτι που θα μας βοηθήσει να προχωρήσουμε ένα βήμα παραπάνω. Το δικό μου έπεσε σ'ένα ρητό του Αριστοτέλη: "Η γαρ του νου ενέργεια ζωή". "Και ζωή δε γε υπάρχει τω Θεώ. Η γαρ νού ενέργεια ζωή, εκείνος δε ενέργεια. Ενέργεια δε η καθ αυτή εκείνου ζωή αρίστη και ο ίδιος. Φαμέν δε τον Θεόν είναι ζώον (ζών όν) αΐδιον (αιώνιο) και άριστον, ώστε ζωή και αιών συνεχής υπάρχει τω Θεώ" (μετ.:" Και αποτελεί βεβαίως την πηγή της ζωής. Διότι η ενέργεια του νου είναι ζωή, ο δε Θεός είναι η ενέργεια. Ενέργεια είναι δε η καθαυτή άριστη ζωή εκείνου και ο ίδιος. Αποφαινόμεθα ακόμη ότι ο Θεός είναι ον, που εμφορείται από ζωή αιώνια και αρίστην. Ώστε ο Θεός έχει ζωή και αιωνιότητα συνεχή").

Δεν έχει δίκιο ο Αριστοτέλης σύμφωνα μ'αυτά που ειπώθηκαν; Η ενέργεια του νου λέει για να διαχωρίσει από την σκέψη, είναι ζωή. Είναι όμως ζωή; Ζωή δεν είναι μόνο η Ορατή Πραγματικότητα (ότι γίνεται αντιληπτό με τις αισθήσεις μας) αφού παραδεχτήκαμε ότι υπάρχει και η Αόρατη Πραγματικότητα. Συνεπώς η ενέργεια του νου είναι μέρος της Ζωής. Και είναι λογικό ότι η μόνη Δύναμη που μπορεί να ανακαλύψει, είναι η Δύναμη της Ζωής - το Πνεύμα.

Μετά από ένα τέτοιο συμπέρασμα πολλά ξεκαθαρίζουν σχετικά με την δύναμη.

- Η δύναμη δεν είναι ιδιοκτησία μας. Την έχουμε δανεική, όπως ακριβώς και το σώμα μας. Άρα πρέπει να τη χειριστούμε σωστά , αρμονικά και άψογα.

- Όση παραπάνω δύναμη διαθέτουμε τόσο καλύτερα ζούμε γιατί αντιλαμβανόμαστε καλύτερα την Αόρατη Πραγματικότητα.

- Δεν είμαστε όντα τα οποία απλώς βρίσκονται πάνω στη γη αλλά είμαστε συμπαντικά όντα με ένα ανεξερεύνητο αλλά απεριόριστο δυναμικό.

- Αποτελούμε μέρος της δύναμης και η ζωή που κάνουμε είναι δείκτης του πως την χρησιμοποιούμε.

- Ο καθένας έχει μια ποσότητα δύναμης και είναι στο χέρι του με την ζωή που κάνει να την αυξήσει ή να την μειώσει.

- Που έχεις στραμμένο τον νου σου; Εκεί βρίσκεσαι την ίδια στιγμή. Αν δεν στοχάζεσαι αυτό που κάνεις τότε η δύναμη σου διασπάται.

- Από την στιγμή που κάποιος ανακαλύψει αυτή τη δύναμη καθώς και τους κανόνες που τη διέπουν, σταματά να στοχάζεται άσχημα και μη ωφέλημα πράγματα. Σπάει τις πλάκες που είχαν γραμμένα όλα τα πιστεύω του. Πιστεύει πια στη ζωή αντί στο θάνατο.

- Ένας τέτοιος άνθρωπος μπορεί να δημιουργήσει με το πνεύμα του. Πιστεύοντας στη ζωή δημιουργεί. Δίνει ο ίδιος ζωή σε όλους και σε όλα γύρω του.

Θέλω εδώ να κάνω αναφορά στο εκπληκτικό βιβλίο του Πλάτωνα Δρακούλη "Στοιχεία Βιονομίας" όπου σε επίρρωση του Αριστοτέλη που υποστηρίζει ότι "η γαρ του νου ενέργεια ζωή" γράφει:
"Η διάνοια έχει δύναμη ελκτική και αναλόγως της διαθέσεως στην οποία βρίσκεται, αντλεί και φέρνει σε εμάς, πράγματα καλά ή κακά, ωφέλιμα ή επιζήμια, ευάρεστα ή δυσάρεστα. Μπορείς να ρυθμίσεις την διάνοια σου κατά τέτοιο τρόπο ώστε, εάν μονίμως την διατηρείς έτσι, να σου φέρει πλούτο, δύναμη, υγεία, ολβιότητα."

και αλλού: "Το λεγόμενο κενό είναι μεστό πραγματικοτήτων. Κενός χώρος στην φύση δεν υπάρχει. Οι πραγματικότητες αυτές θα ήσαν φανερές σε εμάς εάν ήμασταν περισσότερο ανεπτυγμένοι. Με αυτές τις πραγματικότητες η διάνοια έχει συγγένεια και γι αυτό τις έλκει. Όσο οι λεπτότερες μας αισθήσεις αναπτύσσονται τόσο οι πραγματικότητες αυτές γίνονται λίγο ή πολύ φανερές σε εμάς......"

Και στον "Ερωτικό" του Δημοσθένη: "Πάντων των εν ανθρώποις ευρήσομεν διάνοιαν ηγεμονεύουσαν, ταύτην δε (την διάνοια) μόνην φιλοσοφίαν δυνάμενην παιδεύσαι τε ορθώς και γυμνάσαι". (μετ.: Σε όλους τους ανθρώπους βρίσκουμε διάνοια που κυβερνά. Μόνο η φιλοσοφία μπορεί να την εκπαιδεύσει και να τη γυμνάσει σωστά.)


Τα παραπάνω αποτελούν όπως πάντα τροφή για σκέψη και συζήτηση. Καλείστε, όπως πάντα, να σχολιάσετε πάνω σε ασάφειες του κειμένου, λάθη, παραλήψεις ή να ξετυλίξετε κιάλλο το κουβάρι της συζήτησης για τη δύναμη ή την διάνοια...