Το τελευταίο γνωμικό που κατατέθηκε

Ο Χρύσιππος ο Σολεύς είπε: " "Θα συμπεραίναμε στην περίπτωση ενός όμορφου σπιτιού ότι χτίστηκε για τους ιδιοκτήτες τους και όχι για ποντίκια. Οφείλουμε επομένως, με τον ίδιο τρόπο, να θεωρούμε το σύμπαν σαν το σπίτι των θεών.""

Παρασκευή 4 Νοεμβρίου 2011

Μόνος και έρημος

 "Ο παράδεισος 
είναι στο μάτι του θεατή."


Αγαπητέ αναγνώστη, γιατί λέμε μόνος και έρημος; Δεν μοιάζει σαν πλεονασμός; ή μήπως είναι μια απλή συνωνυμία για να δώσει περισσότερη έμφαση στην μοναξιά που νιώθουμε όταν χρησιμοποιούμε αυτή την έκφραση; Νομίζω ότι δεν είναι τίποτα από τα παραπάνω. Αν σκεφτούμε ότι αυτήν την έκφραση μπορεί να την χρησιμοποιήσουμε ακόμα και όταν βρισκόμαστε μέσα σε ένα πλήθος ανθρώπων (πχ. σε μια κηδεία ενός φίλου ή ενός πολύ συγγενικού προσώπου), τότε πρέπει να σημαίνει κάτι άλλο: Σημαίνει ότι αισθανόμαστε ότι έχουμε μείνει αβοήθητοι. Δεν είναι κάποιος αβοήθητος επειδή είναι μόνος, περισσότερο από κάποιον που δεν είναι αβοήθητος επειδή βρίσκεται στο μέσον ενός πλήθους. Είναι εξάλλου από τα παράδοξα της εποχής μας ότι ποτέ δεν ήταν οι άνθρωποι τόσο πολλοί (7 δις γαρ) αλλά ταυτόχρονα οι περισσότεροι από αυτούς να νιώθουν αβοήθητοι.

Έκανα αυτή τη μικρή εισαγωγή για να δείξω ποια είναι η διαφορά της μοναξιάς από την μοναχικότητα όπως την αντιλαμβάνομαι εγώ. Δυστυχώς η κοινή γνώμη συγχέει αυτά τα δύο κυρίως γιατί είναι αβασάνιστη. Το να επαρκείς στον εαυτό σου και να μην νιώθεις αβοήθητος είναι κάτι τελείως διαφορετικό από την μοναξιά.
Λέω ότι η κοινή γνώμη είναι αβασάνιστη γιατί δεν έχει το χρόνο να ασχοληθεί με αυτά τα θέματα. Ζώντας στους ταχείς ρυθμούς που η βιομηχανοποιημένη κοινωνία μάς επιβάλλει - με επίπλαστες επιθυμίες, με τον μιμητισμό των άλλων, την επικαιρότητα, τις αναλύσεις, τους φόβους μεταξύ άλλων - αυτό που κάνουμε ζώντας έτσι είναι να γεμίζουμε το κεφάλι μας με σκουπίδια. Με αποτέλεσμα όχι μόνο να μην έχουμε το χρόνο να σκεφτούμε, αλλά να μην μπορούμε να σκεφτούμε πλέον σωστά και το χειρότερο να μην μπορούμε να ηρεμήσουμε και να απολαύσουμε την ζωή μας ή ένα τοπίο ή την ησυχία μιας στιγμής.




Συλλογιέμαι τη μοναξιά ενός παιδιού
που παίζει ολομόναχο σ’ έναν κήπο 
μες στην ερημιά του καλοκαιρινού απομεσήμερου. 
Ίσως οι πιο ωραίοι στίχοι ενός ποιητή 
ν’ άρχισαν από κει*.
Δηλαδή πιο σοφά από εμάς είναι τα μικρά παιδιά; Όταν είναι μόνα τους τι κάνουν; χτίζουν παλάτια στην άμμο και τα ξαναγκρεμίζουν. Και ξαναχτίζουν κάτι καινούργιο, συνομιλούν με αόρατους φίλους, στήνουν ολόκληρα θεατρικά με κούκλες και  γενικώς δεν βρίσκονται ποτέ σε μια κατάσταση που να μην ξέρουν πως να περάσουν την ώρα τους. Πως είναι τότε δυνατόν να αποκαλώ τα παιδιά ανόητα αλλά εγώ ο "σοφός" να είμαι δυστυχισμένος; Για ποια ερημιά μιλάω; Γιατί με αποκαλώ αβοήθητο, μόνο και έρημο;

Πιστεύω ότι θα έπρεπε να καλλιεργούμε αυτή τη δυνατότητα μας να είμαστε μόνοι, να συνομιλούμε με τον εαυτό μας, να περνάμε καλά μαζί του, όχι μόνο γιατί μας κάνει πιο αυτάρκεις αλλά γιατί μας φέρνει σε θέση να ανακαλύψουμε πολλά πράγματα. Γιατί νιώθεις μόνος και έρημος όταν είσαι μόνος με τον εαυτό σου; γιατί νιώθεις πλήξη και δεν ξέρεις τι να κάνεις για να περάσεις την ώρα σου; Αν δεν μείνεις μόνος με τον εαυτό σου, πως θα τον ανακαλύψεις;


Κι όταν δεν πεθαίνει ο ένας για τον άλλον
είμαστε κιόλας νεκροί*.
Ίσως αυτό που μας εμποδίζει περισσότερο να γνωρίσουμε τον εαυτό μας είναι η λανθασμένη εντύπωση ότι τον γνωρίζουμε ήδη. Έχουμε ταυτίσει τον εαυτό μας με το σώμα μας. Αυτή η "σωματική" συνείδηση μας κρατά δέσμιους σε μια επιφανειακή θεώρηση των πραγμάτων. 
Ο άνθρωπος είναι ένα ζώο που του αρέσει ή αν θέλετε, που μπορεί να διαλογίζεται. Όταν έχει αυτή την "ατομική" συνείδηση, αυτόματα έχει και κάτι να προστατέψει. Από εκεί ίσως να ξεκινάει και κάθε μορφή βίας. Είναι αυτή η ανάγκη προστασίας που δημιουργεί φόβο. Και ο φόβος σε κάνει να χάνεις τον πραγματικό εαυτό σου, να είσαι νεκρός. 

Ίσως μέσα στη μοναχικότητά μας, να μπορέσουμε να βρούμε τον χρόνο για ενατένιση του πραγματικού εαυτού μας, της ψυχής μας αν θέλετε. Μπορεί τότε η συνείδηση μας να ανυψωθεί σε κάτι πάνω από την "σωματική" συνείδηση . Σε μια συνείδηση που μπορεί να θεωρηθεί "καθολική" αφού θα περιλαμβάνει όλη την ανθρωπότητα . Ίσως τότε να μάθουμε πως να βοηθάμε τους άλλους, με το παράδειγμα μας. Παραχωρώντας, ωφελώντας και δείχνοντας ανέχεια στον άλλο νομίζω ότι γινόμαστε πιο ζωντανοί.



* Οι στίχοι είναι του Τάσου Λειβαδίτη. Μερικά ακόμα ποιήματά του εδώ.

Ένα ποίημα ακόμα εδώ

Μια όμορφη ταινία που αγγίζει κάποια από τα θέματα που προσπάθησα να περιγράψω εδώ

Και κάποιοι πολύ γνωστοί στίχοι (η μουσική εδώ): 

There's a lady who's sure all that glitters is gold
And she's buying a stairway to heaven
When she gets there she knows, if the stores are all closed
With a word she can get what she came for
Ooh, ooh, and she's buying a stairway to heaven

There's a sign on the wall but she wants to be sure

'Cause you know sometimes words have two meanings
In a tree by the brook, there's a songbird who sings
Sometimes all of our thoughts are misleading
Ooh, it makes me wonder
Ooh, it makes me wonder

There's a feeling I get when I look to the west

And my spirit is crying for leaving
In my thoughts I have seen rings of smoke through the trees
And the voices of those who stand looking
and it makes me wonder
really makes me wonder

And it's whispered that soon if we all call the tune

Then the piper will lead us to reason
And a new day will dawn for those who stand long
And the forest will echo with laughter


If there's a bustle in your hedgerow, don't be alarmed now,

It's just a spring clean from the May Queen
Yes, there are two paths you can go by, but in the long run
There's still time to change the road you're on
Ooh, it makes me wonder
Ooh, Ooh, it makes me wonder

Your head is humming and it won't go, in case you don't know

The piper's calling you to join him
Dear lady, can't you hear the wind blow, and did you know
Your stairway lies on the whispering wind


And as we wind on down the road

Our shadows taller than our soul
There walks a lady we all know
Who shines white light and wants to show
How everything still turns to gold
And if you listen very hard
The tune will come to you at last
When all is one and one is all, yeah
To be a rock and not to roll.

And she's buying the stairway to heaven

14 σχόλια:

  1. Μεγάλη κουβέντα: ''Κι όταν δεν πεθαίνει ο ένας για τον άλλον, είμαστε κιόλας νεκροί''.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Καλωσόρισες αδελφέ,
    ο τίτλος τα λέει όλα νομίζω: πολύτιμος στίχος...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Δεν φοβάμαι να μείνω μόνη στο σπίτι..
    στον κήπο..
    εκείνο που φοβάμαι είναι να μη νοιώσω μόνη στην ψυχή..εσω..
    Την καλησπέρα μου και την εκτίμησή μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Όταν ένα παιδί κοιτάζει με έκσταση το δειλινό,είναι που γεμίζει με θλίψη το μέλλον.
    Τάσος Λειβαδίτης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. @ ΙΛΥΣ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
    Με τέτοιο σχόλιο νομίζω ότι δεν έχεις λόγους να φοβάσαι κάτι τέτοιο.
    Η εκτίμηση είναι αμοιβαία :)
    Καλημέρες


    @ Tiktos
    Ολόκληρο νομίζω ότι είναι καλύτερο:
    Δειλινό (Τ. Λειβαδίτης)

    Λεπτομέρειες ασήμαντες που κάνουν πιο οδυνηρές τις αναμνήσεις
    και τα χρόνια μας, βαλσαμωμένα πουλιά, μας κοιτάζουν τώρα με μάτια ξένα -
    αλλά κι εγώ ποιός ήμουν; ένας πρίγκηπας του τίποτα
    ένας τρελός για επαναστάσεις κι άλλα πράγματα χαμένα
    και κάθε που χτυπούσαν οι καμπάνες ένιωθα να κινδυνεύει η ανθρωπότητα
    κι έτρεχα να τη σώσω.
    Κι όταν ένα παιδί κοιτάει μ' έκσταση το δειλινό, είναι που αποθηκεύει θλίψεις για το μέλλον.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Όταν είμουν μικρός και έμενα για κάποιες ώρες μόνος στο σπίτι ήταν μια μικρή γιορτή για εμένα.Ο Χριστός κάποιες στιγμές απομονώνονταν για να προσευχηθεί λέει η Γραφή(Ματθαίος 14:23)Πρέπει να ενσωματώσουμε την παιδική αντίληψη και πάλι και να εκμεταλλευτούμε αυτόν τον χρόνο για να σκεφτούμε να δημιουργήσουμε αλλά και να αναρωτηθούμε ίσως γιατί είμαστε αυτές τις στιγμές μόνοι(αν είναι πολλές)και να προσπαθούμε να διορθωνόμαστε όσο γίνεται μέσα από αυτές τις σκέψεις.

    Εύχομαι να περνάς καλά.
    Υ.Γ πολύ καλός ο Λειβαδίτης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Καλησπέρα Man,
    μπορούμε να κάνουμε τις στιγμές μας που είμαστε μόνοι με τον εαυτό μας πολύτιμες. Ας μην πλήττουμε και γκρινιάζουμε αλλά να χαιρόμαστε αξιοποιώντάς τες όπως πολύ σωστά λες.

    Ο Τ. Λειβαδίτης είναι πραγματικό σχολείο. Από τους αγαπημένους μου.

    Να περνάς καλά και μπορεί σύντομα να τα πούμε από κοντά ;-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. "Είναι αυτή η ανάγκη προστασίας που δημιουργεί φόβο. Και ο φόβος σε κάνει να χάνεις τον πραγματικό εαυτό σου, να είσαι νεκρός."
    Δεν θα μπορουσα παρα να συμφωνήσω απόλυτα με τις σκεψεις σου.
    Η περιβόητη αναγκη για ασφαλεια, πανω στην οποια χτιζομαστε οχι εμεις αλλά και ολοκληρο το κοινωνικο συστημα.
    όπου βεβαια, πιστευω βαθια, πως καμια ασφαλεια δεν υπαρχει σε τίποτα και πουθενα. Ειναι ας πουμε ενας λανθασμενος μυθος πανω στον οποιο καθοδηγουμαστε κι απο εκει ξεκινανε πολλες απο τις επιλογες μας.
    Η ζωή ειναι ρίσκο, λενε πολλοι σοφοί.
    Κι η εποχή που ζούμε ειναι το απολυτο "τα παντα ρει".
    Σαν καπως να ταιριαζουν αυτα τα δύο μου φαινεται....
    Το ρισκο της ζωής απαιτει μεγαλο θαρρος.
    Μας το ευχομαι σε όλους.
    Καλημερα Ιπτάμενε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Καιρό τώρα διαβάζω το Blog σου.
    Η τελευταία σου ανάρτηση όμως με ταρακούνησε συθέμελα την υπαρξιακή μου υπόσταση...
    Καλή δύναμη και καλή συνέχεια Άνθρωπε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. @ Πεταλούδα
    Καλησπέρα,
    μαθήματα ελευθερίας δίνεις...

    Όσοι το χάλκεον χέρι
    βαρύ του φόβου αισθάνονται,
    ζυγόν δουλείας ας έχωσι·
    θέλει αρετήν και τόλμην
    η ελευθερία. (Α. Κάλβος)


    @ Μan
    Θα τα πούμε μάλλον το Δεκέμβριο.


    @ Kriti Bikes
    Καλώς όρισες αδελφέ,
    Άνθρωπος δεν υπάρχει, oύτε γίνεται κανένας.
    άνθρωπος είσαι αν παρατηρείς, μαθαίνεις και σπουδάζεις κάθε στιγμή.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Μου άρεσε πάρα, πάρα πολύ αυτό σου το κείμενο. Άργησα να το δω γιατί έχω ψιλοχαθεί, αλλά κάλλιο αργά, δε λένε;

    Στέκομαι σ' αυτή σου τη φράση:
    "Αν δεν μείνεις μόνος με τον εαυτό σου, πως θα τον ανακαλύψεις;"
    Τόσο αληθινή...

    Και το Stairway to Heaven? Πολυαγαπημένο - τόσο οι στίχοι όσο και η μουσική του...

    Να είσαι καλά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Ειρήνη, καλησπέρα.
    Ύψιστο αγαθό η φιλία, αλλά το να μένεις μόνος σου με τον εαυτό σου είναι εξίσου σημαντικό. Ας το εκμεταλλευόμαστε αντί να γκρινιάζουμε που μείναμε μόνοι. Εξάλλου μόνοι μας ήρθαμε και μόνοι μας θα φύγουμε από αυτόν τον κόσμο...

    Όσο για την καθυστέρηση σε ...συγχωρώ, αλλά ...να μην ξανασυμβεί :))
    Καλό σου βράδυ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Εντάξει, υπόσχομαι να είμαι πιο ...τακτική ;)

    Καληνύχτα :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Εγγραφή μέσω email

Enter your email address:

Blog Widget by LinkWithin