Τι πρέπει να κάνουμε λοιπόν;

"Αδικία οπουδήποτε, 

είναι απειλή για τη δικαιοσύνη παντού."

- Μ. Λ. Κίνγκ

Η ερώτηση βρίσκεται στο κατά Λουκά ευαγγέλιο 3:10. Την απευθύνουν όλοι όσοι έρχονται να βαφτιστούν στον Ιωάννη τον πρόδρομο ο οποίος δεν άφηνε σε χλωρό κλαρί τον άρχοντα Ηρώδη για τις ανομίες του. Το τι έπαθε ο Ιωάννης (παρά το φόβο του Ηρώδη) φαντάζομαι ότι οι μετέχοντες της "ελληνικής" παιδείας το ξέρουν.

Την ίδια ερώτηση έθεσε ο Τολστόι στο βιβλίο του (κλικ για να το κατεβάσετε στα αγγλικά) με τον ομώνυμο τίτλο. Στο πρώτο μέρος περιγράφει αριστοτεχνικά ένα ταξίδι του το 1886 στη Μόσχα όπου είδε την φτώχεια και την πείνα των συνανθρώπων του. Στο δεύτερο μέρος προσπαθεί να δώσει κάποιες απαντήσεις (η αλήθεια είναι όχι και τόσο ικανοποιητικές) αλλά το σημαντικό είναι ότι αποφάσισε να γίνει με την πένα του πολέμιος του Τσάρου. Ο Τσάρος είπε να μην πειραχτεί ούτε μια τρίχα από τα μαλλιά του Τολστόι, ο οποίος είχε μεγάλη απήχηση στο λαό, γιατί ως έξυπνος άνθρωπος που ήταν δεν ήθελε να τον κάνει μάρτυρα ξεσηκώνοντας και άλλο την κοινή γνώμη.

Ακόμα πιο πρόσφατα υπάρχει το παράδειγμα των κατοίκων χωριών της βόρειας Χαλκιδικής οι οποίοι κατάφεραν με τις κινητοποιήσεις τους να εμποδίσουν μεγάλες εταιρίες εξόρυξης χρυσού να καταστρέψουν τον πραγματικό θησαυρό της γης τους που βρίσκεται πάνω και όχι στα σπλάχνα της γης, τη φύση. Το ντοκιμαντέρ "Κυνήγι Θησαυρού" όπου περιγράφεται αυτή η προσπάθεια των κατοίκων (ας είναι καλά ο Θόδωρος που το ανάρτησε στο ιστολόγιο του) μπορείτε να το δείτε και εδώ.

Αν και διαφορετικές εποχές, διαφορετικοί λαοί και διαφορετικά αποτελέσματα υπάρχουν κάποια κοινά στοιχεία στις παραπάνω ιστορίες (που είναι απλά μια μικρή επιλογή ανάμεσα στις χιλιάδες γνωστές και άγνωστες που υπάρχουν). Είναι η διαμαρτυρία όλων αυτών που η συνείδησή τους δεν τους επέτρεπε να γίνονται βουβοί μάρτυρες  αδικίας και ανομίας. Και ίσως το σημαντικότερο όχι αδικίας ή ανομίας που γινόταν σε αυτούς, αλλά αδικίας ή ανομίας που γινόταν σε τρίτους! Γιατί η συνείδηση αν και αναπτύσσεται από "μέσα"  έχει κατάληξη "έξω". Δηλαδή, αν και ασχολείσαι με το να αναλύεις και να ψάχνεις τον εαυτό σου καλλιεργώντας την συνείδηση σου καταλήγεις (ανεξάρτητα του δρόμου που θα πάρεις) στον Άλλο. Η συνείδηση που καλλιεργείται σπάει τα στενά όρια του Εγώ όταν κατανοήσει ότι ο Άλλος είμαι Εγώ. Και αυτός ο Άλλος δεν είναι αποκλειστικά ο Συνάνθρωπος. Υπάρχει ένα μεγαλύτερο σύνολο που περιέχει το Όλο, και συνήθως το αποκαλούμε Φύση.  

Αυτή η "αδικία και ανομία" υπάρχει από αρχαιοτάτων χρόνων οι πλειοψηφία των ανθρώπων την έχει συνηθίσει και τη θεωρεί "φυσιολογική" από την άποψη ότι δεν τη θεωρεί σημαντική για να της αφιερώσει λίγο χρόνο για μια δεύτερη σκέψη. Έτσι μας μάθανε, έτσι βλέπουμε και κάνουμε από το παράδειγμα γύρω μας. Όποιος όμως μπόρεσε να ξυπνήσει λίγο την κοιμισμένη του συνείδηση σίγουρα αναρωτήθηκε τα παρακάτω: Ως πότε οι Άρχοντες μας θα συνεχίζουν τις ανομίες τους; Πότε θα γυρίσει η δικαιοσύνη; Τι πρέπει να κάνουμε λοιπόν;

Η απάντηση με ένα παραμύθι από το τέλος της ταινίας "Κυνήγι Θησαυρού" το οποίο διηγείται αριστοτεχνικά μια σύγχρονη παραμυθού η Ανθή με την συνοδεία μουσικής του Παναγιώτη.

Δικαιοσύνη from Iptamenos Ollandos on Vimeo.

ΥΓ. Αυτοί που δεν φοβούνται τις λέξεις που στάζουν πανικό μπορούν να διαβάσουν ίσως μια απάντηση και σε αυτό το ποίημα.

Οι Δέκα Εντολές του Ορθολογισμού

 Bernard Russel (1872-1970)

1. Μην αισθάνεσαι απολύτως σίγουρος για τίποτα.

2. Μην νομίζεις ότι αξίζει να προχωρήσεις στην απόκρυψη αποδεικτικών στοιχείων, γιατί τα στοιχεία σίγουρα θα έρθουν στο φως.

3. Ποτέ μην προσπαθείς να  αποθαρρύνεις τη σκέψη, γιατί είναι σίγουρο ότι θα επιτύχεις.

4. Όταν σου εναντιωθούν, ακόμα και αν είναι η ίδια η οικογένεια σου, προσπάθησε να το ξεπεράσεις με επιχειρήματα και όχι με αυθεντία, γιατί μια νίκη που βασίστηκε στην αυθεντία δεν είναι πραγματική, είναι απατηλή.

5. Μην έχεις κανένα σεβασμό για την αυθεντία (δικαιοδοσία / εξουσία / αρχή) των άλλων, γιατί πάντα υπάρχουν αντίθετες αυθεντίες που μπορούν να βρεθούν.

6. Μην χρησιμοποιείς εξουσία για να καταπιέζεις απόψεις που νομίζεις επιβλαβείς, γιατί αν το κάνεις, οι απόψεις θα καταπιέσουν εσένα.

7. Μην φοβάσαι να είσαι εκκεντρικός στην άποψη σου, γιατί κάθε "άποψη" που είναι τώρα αποδεκτή ήταν κάποτε εκκεντρική.

8. Βρες περισσότερη ευχαρίστηση στην ευφυή διαφωνία από την παθητική συμφωνία, γιατί, αν εκτιμάς την ευφυΐα όπως θα έπρεπε, η πρώτη συνεπάγεται βαθύτερη συμφωνία από την δεύτερη.

9.  Να είσαι σχολαστικά φιλαλήθης ακόμα και αν η αλήθεια είναι άβολη, γιατί είναι πιο άβολο όταν προσπαθείς να την κρύψεις.

10.  Μην αισθάνεσαι ζήλεια για την ευτυχία αυτών που ζουν σε παραδείσους ανόητων, γιατί μόνο ένας ανόητος θα νόμιζε ότι αυτό είναι ευτυχία.

THE TEN COMMANDMENTS OF RATIONALISM

1. Do not feel absolutely certain of anything.

2. Do not think it worth while to proceed by concealing evidence, for the evidence is sure to come to light.

3. Never try to discourage thinking, for you are sure to succeed.

4. When you meet with opposition, even if it is from your family, endeavour to overcome it by argument and not by authority, for a victory dependent upon authority is unreal and illusory.

5. Have no respect for the authority of others, for there are always contrary authorities to be found.

6. Do not use power to suppress opinions you think pernicious, for if you do, the opinions will suppress you.

7. Do not fear to be eccentric in opinion, for every "opinion" now accepted was once eccentric.

8. Find more pleasure in intelligent dissent than in passive

agreement, for, if you value intelligence as you should, the

former implies a deeper agreement than the latter.

9. Be scrupulously truthful even if the truth is inconvenient, for it is more inconvenient when you try to conceal it.

10. Do not feel envious of the happiness of those who live in a

fool's paradise, for only a fool will think that it is happiness.

-Bertrand Russell

Είναι απλά ένα όνειρο

"To die? to sleep!

Perchance to dream? Ay, there is the rub"

"Το να πεθάνεις; να κοιμηθείς!

Κατά τύχη να ονειρευτείς; Α, εκεί είναι η δυσκολία"

-Hamlet

"Περίεργο που δεν το είχες υποπτευθεί χρόνια πριν - αιώνες, πριν! - επειδή υπήρξες, χωρίς σύντροφο, διαμέσου όλων των αιωνιοτήτων. Περίεργο, πραγματικά, που δεν είχες υποπτευθεί ότι το σύμπαν σου και ό,τι αυτό περιέχει ήταν μόνο όνειρα, οράματα, φαντασία! Περίεργο, επειδή είναι τόσο ειλικρινή και υστερικά παλαβά - όπως όλα τα όνειρα: ένας Θεός που μπορεί να φτιάξει καλά παιδιά το ίδιο εύκολα με τα κακά, και όμως προτίμησε να φτιάξει από τα κακά· που μπορούσε να φτιάξει κάθε ένα από αυτά ευτυχισμένο, και όμως ποτέ δεν έφτιαξε ούτε ένα ευτυχισμένο· που τα έφτιαξε να δοξάζουν την πικρή ζωή τους, όμως την έκανε μικρή· που έδωσε στους αγγέλους αιώνια ευτυχία χωρίς να την κερδίσουν, όμως ζήτησε από τα άλλα παιδιά του να την κερδίσουν· που έδωσε στους αγγέλους του ζωές χωρίς πόνο, όμως καταράστηκε τα άλλα παιδιά του σε δυστυχίες και αρρώστιες του μυαλού και του σώματος· που μιλά για δικαιοσύνη και ανακάλυψε την κόλαση - μιλά για οίκτο και ανακάλυψε την κόλαση - μιλά Χρυσούς Κανόνες, και συγχώρεση πολλαπλασιασμένη εβδομήντα φορές εφτά, και ανακάλυψε την κόλαση· που μιλά ηθική στους άλλους ανθρώπους και δεν έχει ο ίδιος· που συνοφρυώνεται στα εγκλήματα, όμως τα κάνει  ο ίδιος όλα· που έφτιαξε τον άνθρωπο χωρίς πρόσκληση, και μετά προσπαθεί να μετακινήσει την υπευθυνότητα για τις πράξεις του ανθρώπου πάνω στον άνθρωπο, αντί να την θέσει έντιμα εκεί  που ανήκει, πάνω στον εαυτό του· και τέλος, με θεϊκή αμβλύνοια, καλεί αυτόν τον φτωχό, εκμεταλλευόμενο σκλάβο να τον προσκυνήσει!...


Καταλαβαίνεις, τώρα, ότι αυτά τα πράγματα είναι όλα απίθανα εκτός από ένα όνειρο. Καταλαβαίνεις ότι είναι καθαρές και παιδικές παραφροσύνες, οι γελοίες δημιουργίες μιας φαντασίας που δεν έχει συνείδηση των εκτρωμάτων της - με λίγα λόγια, ότι είναι ένα όνειρο και εσύ ο δημιουργός του. Τα σημάδια ότι πρόκειται για όνειρο είναι όλα παρόντα· έπρεπε να τα είχες αναγνωρίσει νωρίτερα.
Είναι αλήθεια αυτά που σου αποκάλυψα· δεν υπάρχει θεός, ούτε σύμπαν, ούτε ανθρώπινη φυλή, ούτε γήινη ζωή, ούτε παράδεισος, ούτε κόλαση. Όλα είναι ένα όνειρο - ένα αλλόκοτο και ανόητο όνειρο. Τίποτα δεν υπάρχει εκτός από εσένα. Και εσύ δεν είσαι παρά μία σκέψη -  μια περιπλανώμενη σκέψη, μια άχρηστη σκέψη, μια σκέψη χωρίς σπίτι, μια άθλια περιπλάνηση μέσα σε άδειες αιωνιότητες!"


Το παραπάνω κείμενο είναι απόσπασμα από το τέλος του μυθιστορήματος ο Μυστηριώδης Ξένος που εκδόθηκε μετά το θάνατο του Μ. Τουαίην και αποτελεί μία από τις 2-3 διαφορετικές εκδοχές που βρέθηκαν ανάμεσα στα χειρόγραφα του. Επειδή δεν θέλω να αδικηθεί από κάποιον πιθανόν βιαστικό αναγνώστη, αλλά και επειδή αποτελεί μέρος μόνο όλης της ιστορίας, οφείλω να διευκρινίσω ότι ο Μ. Τουαίην δεν ήταν άθεος. Ήταν φανατικός άθρησκος και πολέμιος του Χριστιανισμού όπως έχει επικρατήσει σαν θρησκεία σήμερα. Σαν άνθρωπος που τον χαρακτήριζε το χιούμορ είχε δηλώσει ότι αν ο Χριστός ερχόταν σήμερα στη γη θα ήταν οτιδήποτε άλλο εκτός από Χριστιανός! 


Νομίζω ότι αυτό που θέλει να πει είναι: Είμαστε ένα όνειρο μέσα σε ένα όνειρο· το όνειρο μας. Ονειρέψου άλλα όνειρα, καλύτερα! Σκέψου άλλες σκέψεις καλύτερες! 

Ο Μυστηριώδης Ξένος - Μ. Τουαίην from Iptamenos Ollandos on Vimeo.