Δύναμη και διάνοια - μια φιλοσοφική προσέγγιση

Αγαπημένε αναγνώστη,

Αν θέσουμε το ερώτημα τι είναι δύναμη στον εαυτό μας και διαχωρίσουμε την σωματική δύναμη από την πνευματική μπορούμε ευκολότερα να κατανοήσουμε ότι η πρώτη ανήκει σε έναν ορατό κόσμο ενώ η δεύτερη σ'ένα αόρατο. Η πρώτη γίνεται αντιληπτή με τις αισθήσεις, ενώ η δεύτερη με τον Νου. Γίνεται αντιληπτή με τον νου, δηλαδή μπορεί να δια-νοη-θεί αφού στο κάτω-κάτω συζητάμε γιαυτήν. Εξάλλου "από όσα υπάρχουν στο σύμπαν, ελάχιστο μόνο μέρος έχουμε την δυνατότητα να δούμε, ψηλαφίσουμε ή αντιληφθούμε με τις σωματικές αισθήσεις. Το μεγαλύτερο μέρος από όσα υπάρχουν και έχουν μορφή, σχήμα και χρώμα δεν είναι ούτε ορατό ούτε ψηλαφητό ούτε με άλλο τρόπο αισθητό". - (Πλάτων Δρακούλης)

Τα παραπάνω μας οδηγούν στην παραδοχή ενός "Αόρατου Κόσμου" αυτό που ίσως ο Πλάτωνας ονόμαζε κόσμο των Ιδεών. Η Ομορφιά, η Αγάπη, ο Έρωτας μαζί με την Δύναμη αποτελούν στοιχεία αυτού του κόσμου. Η ιδέα που έχουμε διαμορφώσει για όλα αυτά τα στοιχεία αποτελεί την "ματιά" μας στον κόσμο αυτό.

Η "ματιά" αυτή πολλές φορές είναι στατική - διαμορφωμένη. Είναι οι σκιές στην σπηλιά του Πλάτωνα. Είναι συνήθως προϊόν μνήμης και ως εκτούτου προβάλλει το παρελθόν. Μια εμπειρία μας ίσως ή μια επίκτητη γνώμη. Δεν λέω ότι είναι "λάθος" ματιά αλλά περιοριστική αφού δεν μας αφήνει να αντικρίσουμε την μαγεία του Όλου. Παρόλα αυτά η εξέταση πολλών τέτοιων εμπειριών από διάφορα άτομα βοηθάει, γιατί είναι σαν να συναρμολογείς ένα πάζλ. Κάθε κομματάκι είναι μέρος της συνολικής εικόνας.

Αν συμφωνούμε ως εδώ θεωρώ ότι όλοι μας έχουμε δει κάποιες φορές αυτή την Αόρατη Πραγματικότητα και ως προς την Ιδέα Δύναμη έχει ρίξει ο καθένας μας τις "ματιές" του. Στοχαζόμενοι λοιπόν πάνω στο κίνητρο ή την επιθυμία μας για δύναμη ο καθένας με το προσωπικό του κίνητρο έχει αντιληφθεί μια όψη ή ένα κομμάτι του συνόλου. Η κάθε επιθυμία όμως και επομένως και αυτή για δύναμη, μας περιορίζει την όραση. Επειδή λοιπόν η επιθυμία είναι δική μας επιλογή φέρουμε ευθύνη γιαυτή. Γιαυτό πρέπει λοιπόν να εξετάζουμε σχολαστικά και ειλικρινά το οποιαδήποτε ελατηρίο μας. Και αν το κάνουμε σωστά, θα παραδεχτούμε ότι δεν γνωρίζουμε τι είναι η δύναμη, άρα το κίνητρο μας βασίζεται σε μια φανταστική ιδέα της δύναμης, που γέννησε η σκέψη μας. Και αυτή είναι μια θεμελιώδης αρχή της δύναμης που ψάχνουμε. Δεν μπορείς να έχεις κίνητρο για να την βρεις. Δεν βρίσκεται με την σκέψη. Το κάθε κίνητρο σε τυφλώνει. Είναι τοίχος που σου εμποδίζει την "οπτική" επαφή με αυτήν.

Αν όμως προσπαθώντας να απελευθερωθούμε από εγωιστικές επιθυμίες με ανιδιοτέλεια και αποβλέποντας μόνο στο διαρκές καλό σε εμάς και τους συνανθρώπους μας, κάνοντας έτσι τις έννοιες της βίας και της εξουσίας αταίριαστες με την δύναμη, ψάξουμε όχι με την σκέψη που είναι μνήμη (που είναι παθητική και ετεροχρονισμένη) αλλά με το πνεύμα, την διάνοια, την αντίληψη εκείνη που είναι ενέργεια του νου, τότε το "μάτι" μας εντελώς "τυχαία και συμπτωματικά" μπορεί να πέσει σε κάτι που θα μας βοηθήσει να προχωρήσουμε ένα βήμα παραπάνω. Το δικό μου έπεσε σ'ένα ρητό του Αριστοτέλη: "Η γαρ του νου ενέργεια ζωή". "Και ζωή δε γε υπάρχει τω Θεώ. Η γαρ νού ενέργεια ζωή, εκείνος δε ενέργεια. Ενέργεια δε η καθ αυτή εκείνου ζωή αρίστη και ο ίδιος. Φαμέν δε τον Θεόν είναι ζώον (ζών όν) αΐδιον (αιώνιο) και άριστον, ώστε ζωή και αιών συνεχής υπάρχει τω Θεώ" (μετ.:" Και αποτελεί βεβαίως την πηγή της ζωής. Διότι η ενέργεια του νου είναι ζωή, ο δε Θεός είναι η ενέργεια. Ενέργεια είναι δε η καθαυτή άριστη ζωή εκείνου και ο ίδιος. Αποφαινόμεθα ακόμη ότι ο Θεός είναι ον, που εμφορείται από ζωή αιώνια και αρίστην. Ώστε ο Θεός έχει ζωή και αιωνιότητα συνεχή").

Δεν έχει δίκιο ο Αριστοτέλης σύμφωνα μ'αυτά που ειπώθηκαν; Η ενέργεια του νου λέει για να διαχωρίσει από την σκέψη, είναι ζωή. Είναι όμως ζωή; Ζωή δεν είναι μόνο η Ορατή Πραγματικότητα (ότι γίνεται αντιληπτό με τις αισθήσεις μας) αφού παραδεχτήκαμε ότι υπάρχει και η Αόρατη Πραγματικότητα. Συνεπώς η ενέργεια του νου είναι μέρος της Ζωής. Και είναι λογικό ότι η μόνη Δύναμη που μπορεί να ανακαλύψει, είναι η Δύναμη της Ζωής - το Πνεύμα.

Μετά από ένα τέτοιο συμπέρασμα πολλά ξεκαθαρίζουν σχετικά με την δύναμη.

- Η δύναμη δεν είναι ιδιοκτησία μας. Την έχουμε δανεική, όπως ακριβώς και το σώμα μας. Άρα πρέπει να τη χειριστούμε σωστά , αρμονικά και άψογα.

- Όση παραπάνω δύναμη διαθέτουμε τόσο καλύτερα ζούμε γιατί αντιλαμβανόμαστε καλύτερα την Αόρατη Πραγματικότητα.

- Δεν είμαστε όντα τα οποία απλώς βρίσκονται πάνω στη γη αλλά είμαστε συμπαντικά όντα με ένα ανεξερεύνητο αλλά απεριόριστο δυναμικό.

- Αποτελούμε μέρος της δύναμης και η ζωή που κάνουμε είναι δείκτης του πως την χρησιμοποιούμε.

- Ο καθένας έχει μια ποσότητα δύναμης και είναι στο χέρι του με την ζωή που κάνει να την αυξήσει ή να την μειώσει.

- Που έχεις στραμμένο τον νου σου; Εκεί βρίσκεσαι την ίδια στιγμή. Αν δεν στοχάζεσαι αυτό που κάνεις τότε η δύναμη σου διασπάται.

- Από την στιγμή που κάποιος ανακαλύψει αυτή τη δύναμη καθώς και τους κανόνες που τη διέπουν, σταματά να στοχάζεται άσχημα και μη ωφέλημα πράγματα. Σπάει τις πλάκες που είχαν γραμμένα όλα τα πιστεύω του. Πιστεύει πια στη ζωή αντί στο θάνατο.

- Ένας τέτοιος άνθρωπος μπορεί να δημιουργήσει με το πνεύμα του. Πιστεύοντας στη ζωή δημιουργεί. Δίνει ο ίδιος ζωή σε όλους και σε όλα γύρω του.

Θέλω εδώ να κάνω αναφορά στο εκπληκτικό βιβλίο του Πλάτωνα Δρακούλη "Στοιχεία Βιονομίας" όπου σε επίρρωση του Αριστοτέλη που υποστηρίζει ότι "η γαρ του νου ενέργεια ζωή" γράφει:
"Η διάνοια έχει δύναμη ελκτική και αναλόγως της διαθέσεως στην οποία βρίσκεται, αντλεί και φέρνει σε εμάς, πράγματα καλά ή κακά, ωφέλιμα ή επιζήμια, ευάρεστα ή δυσάρεστα. Μπορείς να ρυθμίσεις την διάνοια σου κατά τέτοιο τρόπο ώστε, εάν μονίμως την διατηρείς έτσι, να σου φέρει πλούτο, δύναμη, υγεία, ολβιότητα."

και αλλού: "Το λεγόμενο κενό είναι μεστό πραγματικοτήτων. Κενός χώρος στην φύση δεν υπάρχει. Οι πραγματικότητες αυτές θα ήσαν φανερές σε εμάς εάν ήμασταν περισσότερο ανεπτυγμένοι. Με αυτές τις πραγματικότητες η διάνοια έχει συγγένεια και γι αυτό τις έλκει. Όσο οι λεπτότερες μας αισθήσεις αναπτύσσονται τόσο οι πραγματικότητες αυτές γίνονται λίγο ή πολύ φανερές σε εμάς......"

Και στον "Ερωτικό" του Δημοσθένη: "Πάντων των εν ανθρώποις ευρήσομεν διάνοιαν ηγεμονεύουσαν, ταύτην δε (την διάνοια) μόνην φιλοσοφίαν δυνάμενην παιδεύσαι τε ορθώς και γυμνάσαι". (μετ.: Σε όλους τους ανθρώπους βρίσκουμε διάνοια που κυβερνά. Μόνο η φιλοσοφία μπορεί να την εκπαιδεύσει και να τη γυμνάσει σωστά.)


Τα παραπάνω αποτελούν όπως πάντα τροφή για σκέψη και συζήτηση. Καλείστε, όπως πάντα, να σχολιάσετε πάνω σε ασάφειες του κειμένου, λάθη, παραλήψεις ή να ξετυλίξετε κιάλλο το κουβάρι της συζήτησης για τη δύναμη ή την διάνοια...

Μια θεώρηση της Ελευθερίας του Τύπου (και όχι μόνο...)

Σαν σχόλιο στην εξαιρετική ανάρτηση του Χασοδίκη εδώ για την άποψη δημοσιαγράφου εδώ, κάνω αυτήν την ανάρτηση γιατί θεωρώ ότι λέει πολλά πράματα με το όνομα τους.

Τζων Σουίντον:

«Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει στην παγκόσμια ιστορία κάτι που να μπορεί να σχετίζεται με τον ελεύθερο Τύπο. Αυτό το γνωρίζετε εσείς και το γνωρίζω και εγώ. Δεν υπάρχει κάποιος από εσάς που να τολμάει να γράψει ελεύθερα τη γνώμη του και όταν το κάνει, γνωρίζει εκ των προτέρων ότι δεν θα εκτυπωθεί. Πληρώνομαι κάθε εβδομάδα για να μη δίνω προς δημοσίευση την ελεύθερη γνώμη μου στην εφημερίδα όπου είμαι υπάλληλος. Άλλοι από εσάς πληρώνονται με παρόμοιο τρόπο για παρόμοια πράγματα. Καθένας από εσάς που θα είχε την αφέλεια να γράψει την ελεύθερη γνώμη του, θα βρισκόταν μετά στο δρόμο και θα έπρεπε να κοιτάξει να βρει νέα δουλειά. Αν έδινα για δημοσίευση στην εφημερίδα μου την ελεύθερη γνώμη μου, θα είχα χάσει τη θέση μου μέσα σε 24 ώρες. Κάποια από τα χαρακτηριστικά των συναλλαγών που κάνουν οι δημοσιογράφοι είναι η καταστροφή της αλήθειας, η ασύστολη ψευδολογία, η παραποίηση των γεγονότων, η συκοφαντία, η δουλοπρέπεια προς την πλουτοκρατία και το ξεπούλημα της χώρας τους για το καθημερινό τους ψωμί. Το γνωρίζετε εσείς και το γνωρίζω και εγώ ότι είναι τρέλα να υποστηρίζουμε ότι υπάρχει ανεξάρτητος Τύπος. Είμαστε τα εργαλεία και οι δορυφόροι των πλούσιων ανδρών που βρίσκονται στα παρασκήνια. Είμαστε οι μαριονέτες, αυτοί που τραβάνε τα σχοινιά και εμείς χορεύουμε. Τα ταλέντα, οι ικανότητες και ολόκληρη η ζωή μας αποτελούν κτήμα άλλων ανθρώπων. Είμαστε πόρνες-διανοούμενοι.»

http://www.constitution.org/pub/swinton_press.htm

Noam Chomsky:

" Η δήλωση του Σουίντον ενώπιον της αριστοκρατικής λέσχης των μελών του τύπου στη Νέα Υόρκη προέρχεται από το έτος 1880 -αλλά ποτέ δεν ήταν πιο επίκαιρη όσο σήμερα. "

Ματιές στο μέλλον που μας ετοιμάζουν...

Μέσα από την κρυστάλλινη σφαίρα μιας από των πιο προηγμένων χωρών του κόσμου (μέλος του G8) δείτε το μέλλον που μας ετοιμάζουν. Ευχαριστώ τον φίλο Ηλία για την ενημέρωση μέσω email. Σας παραθέτω το άρθρο όπως δημοσιεύτηκε στα Νέα.
Το αυθεντικό άρθρο είναι από τον Ιάπωνα Norimitsu Onishi και δημοσιέυτηκε στους New York Times (στα αγγλικά) στις 3 Νοεμβρίου του 2007. Μπορείτε να το διαβάσετε εδώ.

Για άλλες κλεφτές ματιές στο μέλλον (μέσω του παρόντος) θα συνιστούσα το πολύ καλό άρθρο του αδελφού Φύλαρχου της Φυλής των Όπου Φύγει Φύγει.

Γίνονται κλέφτες για να επιστρέψουν στη φυλακή

Απελπισμένοι οι ηλικιωμένοι Ιάπωνες λόγω φτώχειας και μοναξιάς

LΕ ΜOΝDΕ , Του Ρhilippe Μesmer

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου 2008

Χαμηλές συντάξεις κι επιδόματα, μοναξιά, παντελής απουσία κοινωνικής μέριμνας: στη χώρ α του Ανατέλλοντος Ηλίου οι ηλικιωμένοι Ιάπωνες που καταδικάζονται σε πο ινές φυλάκισης έχουν πενταπλασιαστεί τα τελευταία είκοσι χρόνια. Για πολλούς από αυτούς, η φυλακή είναι το πιο φιλόξενο μέρος για να περάσουν το υπόλοιπο της ζωής τους.

Συνέβη στα τέλη του περασμένου Αυγούστου σε έναν σταθμό του Τόκιο: δυο νεαρές γυναίκες δέχονται επίθεση με μαχαίρι. Δράστης είναι μια γυναίκα 79 χρόνων χωρίς στέγη και με μοναδική περιουσία 6.500 γιεν (περίπου 53 ευρώ). «Δεν είχα πού να πάω», είπε στον δικηγόρο της. «Ήθελα να με συλλάβει η Αστυνομία». Αυτό το τραγικό επεισόδιο δείχνει τις διαστάσεις που έχει λάβει στην Ιαπωνία το πρόβλημα της παραβατικότητας με πρωταγωνιστές ανθρώπους της τρίτης ηλικίας. Σύμφωνα με τη «Λευκή Βίβλο για την Εγκληματικότητα», τα κρούσματα παραβάσεων του ποινικού κώδικα μειώνονται τα τελευταία χρόνια. Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η ηλικιακή ομάδα 65 και άνω: συνελήφθησαν 48.605 άνθρωποι αυτής της ηλικίας, οι περισσότεροι από το 1986, έτος που άρχισαν να καταγράφονται αυτά τα στοιχεία. Μέσα σε μια 20ετία, ο αριθμός των ηλικιωμένων που έχουν καταδικαστεί για αξιόποινες πράξεις έχει πενταπλασιαστεί.

Οι ερευνητές
Το φαινόμενο αυτό οδήγησε το υπουργείο Δικαιοσύνης στην πραγματοποίηση μιας έρευνας. Οι ερευνητές πήραν συνεντεύξεις από 368 ηλικιωμένους που έχουν καταδικαστεί. «Η βασική αιτία της εγκληματικότητας είναι η έλλειψη πόρων», σημειώνει ο επικεφαλής της έρευνας Τόρου Σουζούκι. «”Θέλω να εξοικονομήσω χρήματα”, “πεινάω”, είναι οι εξηγήσεις που δίνουν συνήθως όταν συλλαμβάνονται για κλοπή», προσθέτει. Μια άλλη αιτία είναι η μοναξιά. Τόσο βαριά καμιά φορά, ώστε η Αστυνομία έχει καταγράψει περιπτώσεις ηλικιωμένων γυναικών που κλέβουν ελπίζοντας ότι θα τις συλλάβουν. Ξέρουν ότι με αυτόν τον τρόπο θα περάσουν λίγες ώρες μιλώντας με κάποιον. Ηλικιωμένοι άνδρες με χαμηλά εισοδήματα που έχουν χάσει τις συζύγους τους, καταφεύγουν στην εγκληματικότητα για να πάνε φυλακή. Ξέρουν ότι εκεί θα έχουν τρία γεύματα την ημέρα και προσωπικό για να ασχοληθεί μαζί τους. Κι όταν τελειώνει η ποινή τους διαπράττουν νέο αδίκημα για να επιστρέψουν στην ασφάλεια του κελιού τους. Αυτό κάνει κι ένας 67χρονος άνδρας. «Δεν ξέρω πώς αλλιώς να βρω βοήθεια από την κυβέρνηση. Ο μόνος τρόπος είναι να κλέψω. Και κλέβω», δηλώνει. Κι ένας 76χρονος άστεγος προσθέτει: «Στη φυλακή μπορούμε να κοιμηθούμε, να φάμε και να δουλέψουμε».

Ο αριθμός των ηλικιωμένων στις φυλακές φτάνει σήμερα τις 30.000. Για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, η κυβέρνηση ενέκρινε ένα κονδύλι 8,3 δισ. γιεν (περίπου 67,8 εκατ. ευρώ) για την κατασκευή τριών κέντρων που θα φιλοξενούν περίπου 1.000 ηλικιωμένους κρατούμενους. Με το μέτρο αυτό επιχειρείται να αντισταθμιστεί η απουσία κοινωνικής μέριμνας για τα άτομα της τρίτης ηλικίας. Αλλά, φυσικά, δεν επαρκεί.


«Πρέπει να βγουν από την απομόνωση»

ΚΑΝΕΝΑ ΜΕΤΡΟ δεν έχει ληφθεί μέχρι στιγμής για να αναχαιτισθεί η αύξηση της εγκληματικότητας στην τρίτη ηλικία. Είναι κάτι που αναγνωρίζει και το υπουργείο Δικαιοσύνης: «Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο όπου η αναθεώρηση του συνόλου των μέτρων κατά της εγκληματικότητας είναι πλέον απαραίτητη», δηλώνουν στελέχη του. «Για να εμποδίσουμε τα ηλικιωμένα άτομα να διαπράττουν εγκλήματα, είναι ζωτικής σημασίας να μην τα απομονώσουμε από την κοινωνία», έγραψε στο κύριο άρθρο της η συντηρητική εφημερίδα «Γιομιούρι», σημειώνοντας ότι απαιτείται κινητοποίηση σε όλους τους τομείς. Η δημογραφική εξέλιξη δεν επιτρέπει τον εφησυχασμό. Την τελευταία 20ετία ο πληθυσμός των ηλικιωμένων έχει διπλασιαστεί από τα 13,7 στα 27,5 εκατ. Σήμερα αποτελούν το 22,1% του γενικού πληθυσμού. Και το 2050 θα είναι το 40%.

Άτομο και Κοινωνία

Καταρχήν θέλω να ευχηθώ σε όλους τους αναγνώστες αυτού του ιστολογίου Καλή χρονιά και Χρόνια Καλά. Δεν το κάνω τυπικά όπως είχα συνηθίσει τόσα χρόνια αλλά μέσα από την καρδιά μου. Είναι μία μικρή πρόοδος που έχω κάνει τα τελευταία χρόνια. Εξάλλου και η μικρή αλλαγή της ευχής από Χρόνια πολλά σε Χρόνια Καλά αυτό σημαίνει. Ένα μικρό βηματάκι συνειδητοποίησης του τι λέμε και τι εννοούμε. Τέλος εύχομαι να συνεχίσουμε να μαθαίνουμε από τις αναρτήσεις μας αλλά και τα σχόλια μας και η "κοινότητα" μας να μεγαλώνει όλο και περισσότερο σπάζοντας όλο και περισσότερα φράγματα και αγκαλιάζοντας όλο και περισσότερο κόσμο.


Το θέμα που διάλεξα σήμερα για να μας απασχολήσει έχει να κάνει με τα γεγονότα που συνέβησαν αλλά και συνεχίζουν να συμβαίνουν στην Ελλάδα, αλλά η ισχύς του είναι καθολική και διαχρονική. Αποτελεί δε, μια ελαφρώς ελεύθερη μετάφραση ενός δοκιμίου του Κρισναμούρτι.

Είπα πολλές φορές μέσα από αυτό το ιστολόγιο ότι το Κράτος με τη νομοθεσία του, τα ΜΜΕ, την αστυνομία ή σε άλλες περιοχές ακόμα και με την στρατοκρατία του, ελέγχει, κατασκοπεύει, νουθετεί, εισχωρεί στην ιδιωτική ζωή του άτομου, κ.ο.κ. Στην ουσία "απορροφά" το άτομο και δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι το Κράτος σε πολλές περιπτώσεις έχει πάρει την θέση της λατρείας του Θεού. Όπως παλαιότερα η θρησκεία έτσι τώρα το κράτος μας επιβλέπει, μας λέει τι να σκεπτόμαστε, ελέγχει την εκπαίδευση και γενικώς κρατάει τον άνθρωπο σκλάβο ή στην καλύτερη περίπτωση δεν ενδιαφέρεται για την απελευθέρωση του.

Ακούμε συχνά σε συζητήσεις ότι είμαστε κοινωνικά όντα. Η κοινωνία όμως δεν είναι κάτι οργανικό όπως ο ίδιος ο άνθρωπος. Είναι ένα δημιούργημα του ανθρώπου το οποίο ήταν αναγκαίο να γίνει για διάφορους λόγους. Θεωρώ ότι ο πρωταρχικός λόγος ήταν η επιβίωση. Ακριβώς όπως οι λύκοι δημιουργούν τις αγέλες για να κυνηγήσουν και να επιβιώσουν. Από αυτά γίνεται φανερό ότι η κοινωνία υφίσταται για το άτομο και όχι το άτομο για την κοινωνία. Η κοινωνία υπάρχει για να δώσει την απαραίτητη ελευθερία στον άνθρωπο ώστε αυτός να μπορέσει να καρποφορήσει, να μπορέσει να αναπτύξει τη νοημοσύνη του. Και η νοημοσύνη αυτή δεν έχει να κάνει με τεχνική ή γνώση. Δεν είναι όπως στο παράδειγμα με τους λύκους οι οποίοι λόγω της επανάληψης και της εξάσκησης θα αναπτύξουν ή θα βελτιώσουν κάποια τεχνική. Η ανώτερη αυτή νοημοσύνη του ατόμου δεν είναι αποτέλεσμα συσσώρευσης, αλλά απελευθέρωση από την προοδευτική επίτευξη και την επιτυχία. Δεν μπορεί να είναι στατική, δεν μπορεί να αντιγραφεί, να τυποποιηθεί, να διδαχθεί. Για αυτό το λόγο μπορεί να ανακαλυφθεί μόνο μέσα από την ελευθερία.

Η ομαδική θέληση της κοινωνίας περιορίζει την ελευθερία του ατόμου. Αυτό συμβαίνει γιατί η θέληση της κοινωνίας και η δράση της είναι πάντα στατική. Είναι επειδή η κοινωνία όπως είπαμε δεν είναι οργανική. Δεν έχει δικό της ανεξάρτητο μηχανισμό. Εμείς την κάνουμε όπως θέλουμε. Μπορούμε να την διαπλάσουμε, να την οδηγήσουμε, να γίνουμε τύρρανοι κ.ο.κ. Όμως ποτέ η κοινωνία δεν γίνεται κυρίαρχος του ανθρώπου. Μπορεί να τον επηρρεάζει, αλλά το άτομο πάντα τη συντρίβει. Υπάρχει πάντα σύγκρουση ανάμεσα στο ζωντανό και το στατικό. Αυτή η σύγκρουση αρχίζει από τον άνθρωπο με τον εαυτό του. Ο άνθρωπος είναι κάτι ζωντανό αλλά πλάθει με το νου του και τον στατικό εαυτό του. Έτσι αρχίζει η σύγκρουση στο ίδιο το άτομο η οποία μεταφέρεται και έξω, αφού η κοινωνία δεν είναι παρά η εξωτερική έκφραση του ανθρώπου.

Εκτός από άνθρωποι είμαστε και κοινωνικές οντότητες. Είμαστε τόσο άνθρωποι, όσο και πολίτες. Όμως υπάρχει μια σωστή σχέση ανάμεσα σ'αυτά τα δύο. Το Κράτος και οι ηλίθιες κυβερνήσεις του για παράδειγμα, θα προτιμούσαν να είμαστε αποκλειστικά πολίτες. Εμείς οι ίδιοι θα θέλαμε να παραδώσουμε τον άνθρωπο στον πολίτη γιατί είναι πολύ πιο εύκολο να είσαι πολίτης από το να είσαι άνθρωπος. Είναι ακριβώς ότι εκμεταλλεύεται και η θρησκεία ή οποιαδήποτε αυθεντία. Ο άνθρωπος βλέπει την δυσκολία του να είσαι ελεύθερος και ευχαρίστως ανταλλάσει αυτή την βαρειά υποχρέωση ακολουθώντας τις υποσχέσεις και τα υποδείγματα του κάθε τυχάρπαστου. Έτσι λοιπόν ο πολίτης είναι καλός όταν λειτουργεί αποτελεσματικά σύμφωνα με το υπόδειγμα μιας ορισμένης κοινωνίας. Συμμόρφωση και αποδοτικότητα απαιτούνται από τον πολίτη, γιατί αυτά τον σκληραίνουν, τον κάνουν άσπλαχνο και τότε είναι ικανός να θυσιάσει τον άνθρωπο στον πολίτη. Ένας καλός πολίτης δεν είναι απαραιτήτως και καλός άνθρωπος. Αλλά ένας καλός άνθρωπος είναι οπωσδήποτε και καλός πολίτης, όχι όμως μιας ιδιαίτερης κοινωνίας ή χώρας. Οι πράξεις ενός τέτοιου ανθρώπου δεν μπορεί να είναι αντικοινωνικές, δεν μπορεί να είναι εναντίον κάποιου άλλου ανθρώπου. Θα ζει σε συνεργασία με άλλους καλούς ανθρώπους. Δεν θα αναζητά αυθεντίες, γιατί δεν θα έχει αυθεντία. Θα είναι αποδοτικός χωρίς να είναι άσπλαχνος. Θα έχει νοημοσύνη και θα αποφεύγει τις ηλιθιότητες του πολίτη. Γιαυτό το Κράτος θα είναι εναντίον του καλού ανθρώπου, του ανθρώπου με νοημοσύνη. Αλλά ένας τέτοιος άνθρωπος είναι ελεύθερος από όλες τις κυβερνήσεις και από όλες τις χώρες.

Ο νοήμων άνθρωπος θα δημιουργήσει μια καλή κοινωνία. Ο καλός πολίτης όμως δεν θα δημιουργήσει μια κοινωνία στην οποία ο ο άνθρωπος θα μπορεί να κατέχει την ύψιστη νοημοσύνη. Η σύγκρουση ανθρώπου και πολίτη είναι αναπόφευκτη όταν κυριαρχεί ο πολίτης. Και κάθε κοινωνία που εσκεμμένα περιφρονεί τον άνθρωπο, είναι καταδικασμένη. Το Κράτος, η σημερινή κοινωνία, δεν ενδιαφέρεται για τον εσωτερικό άνθρωπο, αλλά μόνο για τον εξωτερικό, τον πολίτη. Μήπως αυτή η ειδοποιός διαφορά ανθρώπου και πολίτη δεν είναι και το νόημα του χωρίου της Καινής Διαθήκης με τους υποκριτές φαρισαίους που ήταν όμως υποδειγματικοί πολίτες; (Ματθ. 23). Ίσως αυτό να εννοούσε και ο Νίτσε λέγοντας: "Το άτομο πρέπει πάντα να αγωνίζεται για να μην κυριαρχηθεί από την φυλή. Αν το επιχειρήσεις, θα είσαι συχνά μόνος και μερικές φορές τρομαγμένος. Αλλά καμμιά τιμή δεν είναι αρκετά ψηλή για το προνόμοιο του να είσαι ιδιοκτήτης του εαυτού σου." (The individual has always had to struggle to keep from being overwhelmed by the tribe. If you try it, you will be lonely often, and sometimes frightened. But no price is too high to pay for the privilege of owning yourself.)

Το Κράτος και κατά συνέπεια ο πολίτης σκέφτονται το μέλλον θυσιάζοντας το παρόν. Αυτό κάνει εύκολη την υλοποίηση και την επίτευξη στόχων που όμως είναι στατικοί. Θυσιάζουμε το παρόν κάνοντας σχέδια για το μέλλον τα οποία θα ήταν καλό να υπάρχουν τώρα και όχι τότε. Γιατί όταν θα γίνουν πραγματικότητα θα έχουν αλλάξει και οι καταστάσεις. Ο νοήμων άνθρωπος όμως δίνει ύψιστη σημασία στο παρόν. Εκείνο που ε ί ν α ι μπορεί να κατανοηθεί μόνο όταν παραμεριστεί το αύριο. Η κατανόηση αυτού που ε ί ν α ι φέρνει την μεταμόρφωση στο άμεσο παρόν. Αυτή η μεταμόρφωση έχει σημασία και όχι η συμφιλίωση του ανθρώπου με τον πολίτη, του εσωτερικού με τον εξωτερικό άνθρωπο. Όταν συμβεί αυτή η μεταμόρφωση, παύει και η σύγκρουση μεταξύ ανθρώπου και πολίτου.