Ο χώρος όπου δεν υπάρχει τίποτα*

"Η φαντασία δεν είναι μια εμπειρική ή επίκτητη ιδιότητα της συνείδησης 

αλλά είναι η ολότητα της συνείδησης

την ώρα που συνειδητοποιεί την ελευθερία της."

- Σάρτρ

Τριάντα ακτίνες μοιράζονται στον άξονα του τροχού·

Η χρησιμότητα του κάρου

βρίσκεται στο χώρο όπου δεν υπάρχει τίποτα.

Πηλός πλάθεται για να φτιαχτεί ένα αγγείο

Η χρησιμότητα του αγγείου

βρίσκεται στο χώρο όπου δεν υπάρχει τίποτα.

Ένα δωμάτιο φτιάχνεται αποκόπτοντας πόρτες και παράθυρα

Η χρησιμότητα του δωματίου

βρίσκεται στο χώρο όπου δεν υπάρχει τίποτα.

Ως εκ τούτου, η χρησιμότητα των πραγμάτων 

βρίσκεται στο χώρο όπου δεν υπάρχει τίποτα.

* Από το βιβλίο του Λόγου και της Φύσης, Κεφάλαιο 11. (Λάο Τσε Τάο Τε Κινγκ)

Tao Te Ching: Chapter 11

Thirty spokes share a hub;

The usefulness of the cart

lies in the space where there is nothing.

Clay is kneaded into a vessel;

The usefulness of the vessel

lies in the space where there is nothing.

A room is created by cutting out doors and windows;

The usefulness of the room

lies in the space where there is nothing.

Therefore, the usefulness of things

lies in the space where there is nothing.

Για τον πίνακα: Shōrin-zu byōbu — left side of a diptych by Hasegawa Tōhaku

Ma (間) (αρνητικός χώρος/μη-χώρος): γιαπωνέζικη λέξη που μπορεί να μεταφραστεί σαν "κενό", "χώρος", "παύση" ή ο χώρος ανάμεσα σε δύο δομημένα μέρη.  Στα ιαπωνικά υπονοεί το διάστημα. Η έννοια του χώρου βιώνεται σταδιακά μέσω των διαστημάτων του χωρικού προσδιορισμού. Περιγράφεται καλύτερα ως τη συνείδηση ενός μέρους, όχι με την έννοια μιας κλειστής τρισδιάστατης οντότητας, αλλά μάλλον σαν την ταυτόχρονη επίγνωση της μορφής και της μη-μορφής που προκύπτει από την εντατικοποίηση της όρασης. Δεν είναι κάτι που δημιουργείται από σύνθεση στοιχείων· είναι αυτό που γίνεται στην φαντασία του ανθρώπου που έχει την εμπειρία αυτών των στοιχείων. Συνεπώς μπορεί να οριστεί ως τόπος  βιωματικός  που γίνεται κατανοητός με έμφαση στο διάστημα.  (από τη wikipedia)

Ma (間) is a Japanese word which can be roughly translated as "gap", "space", "pause" or "the space between two structural parts."^[1][2][3][4] The spatial concept is experienced progressively through intervals of spatial designation. In Japanese, ma, the word for space, suggests interval. It is best described as a consciousness of place, not in the sense of an enclosed three-dimensional entity, but rather the simultaneous awareness of form and non-form deriving from an intensification of vision.

Ma is not something that is created by compositional elements; it is the thing that takes place in the imagination of the human who experiences these elements. Therefore ma can be defined as experiential place understood with emphasis on interval.^[5]