Τρόποι σκέψης που ισχυρίζονται ότι δίνουν
το προβάδισμα στον κόσμο μας στο όνομα της επανάστασης
έχουν γίνει, στην πραγματικότητα,
ιδεολογίες συμμόρφωσης και όχι εξέγερσης.
- Α. Camus
Μου πήρε πολύ καιρό αγαπητέ αναγνώστη να κατανοήσω το σαράκι της επανάστασης.
Ό,τι επαναστατικό έχω διαβάσει (αναρχικοί, μαρξιστές) το βρίσκω ολόσωστο. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν απόλυτο δίκαιο. Το βλέπουμε γύρω μας σε όλες τις εκφάνσεις του βίου μας οι οποίες μοιάζουν να βρίσκονται στο χειρότερο σημείο αποσύνθεσης. Ειδικά τώρα που έφτασε και στην δικιά μας πόρτα, όποιος δεν το βλέπει θα πρέπει να είναι ή τυφλός και κουφός ή να πάσχει από άνοια ή φυσικά να επωφελείται της κατάστασης.
Ο τρόπος όμως που το επιδιώκουν (επανάσταση) μου φαίνεται λάθος. Ας δούμε κάποιους λόγους.
Καταρχήν η επανάσταση είναι ένας πόλεμος. Και ως πόλεμος δημιουργεί δύο στρατόπεδα. Επομένως δεν σου αφήνει επιλογές: Ή είσαι με εμάς ή είσαι εναντίον μας. Στην ουσία είναι ένας αγώνας για δύναμη (όλη η ιστορία της ανθρωπότητας), ο οποίος το μόνο που θα καταφέρει είναι να μεταβιβάσει την εξουσία από μια μερίδα σε μία άλλη. Και αυτό γιατί η δύναμη δεν είναι μέσο είναι σκοπός.
- Revolution, n. In politics,
an abrupt change in the form of misgoverment.
-Επανάσταση, ουσ. Στην πολιτική,
μια απότομη αλλαγή στην μορφή της κακής διακυβέρνησης.
- Ambrose Bierce (The Devil's Dictionary)
Είναι πάρα πολλά τα παραδείγματα στην ιστορία όπου αυτή η μεταβίβαση έδειξε ότι η επανάσταση προκαλείται από μια αγανάκτηση απέναντι στην τυραννία ενός συστήματος και όμως ταυτόχρονα η ίδια, κυοφορεί την τυραννία. Με τα λόγια ενός κατεξοχήν επαναστάτη (F. Castro): "Η επανάσταση είναι μια δικτατορία των καταπιεσμένων ενάντια στους καταπιεστές".
Επίσης ως πόλεμος επικεντρώνεται στην καταπολέμηση των αρνητικών: φτώχεια, αδικία, δουλεία, άγνοια. Ποτέ δεν ασχολείται με την ενίσχυση των θετικών. Δεν διδάσκει, δεν προωθεί δικαιοσύνη, αγάπη, φιλία.
Επιπλέον η επανάσταση είναι πάντα μια προβολή στο μέλλον. Μας ωθεί να κάνουμε πράγματα αποβλέποντας σε μια μελλοντική κατάσταση και δεν μας επιτρέπει να ζούμε στο παρόν. Το παρόν δεν μπορεί ποτέ να είναι όμορφο στα μάτια της επανάστασης. Στο μέλλον βρίσκεται η ελπίδα της.
Η ελπίδα για το αλλαγμένο προς το καλύτερο μέλλον, ή ο φόβος για το μέλλον που έρχεται είναι η τροφή της επανάστασης αλλά και η τροφή του Κυρίου. Γιατί ποιος είναι ο Κύριος μας; Αυτός που έχει εξουσία πάνω στα πράγματα που επιθυμούμε να έχουμε ή σε αυτά που επιθυμούμε να αποφύγουμε.
Η επανάσταση είναι στο μυαλό των ανθρώπων,
και αυτή πραγματοποιείται ...προτού χυθεί μια σταγόνα αίμα.
- James Adams
Το μυαλό μας είναι ένα μέρος της κοινωνίας. Είναι η κοινωνία. Ο τρόπος που σκεφτόμαστε, αυτά που σκεφτόμαστε ή αυτά που δεν σκεφτόμαστε, οι αντιδράσεις μας, οι συνήθειες μας είναι αυτά που φτιάχνουν την κοινωνία. Όλα αυτά όμως όταν το μυαλό μας είναι ακόμα νεανικό και εύπλαστο διαμορφώνονται από την κοινωνία. Έτσι ακόμα και όταν επαναστατούμε το κάνουμε μέσα στο μοντέλο σκέψης που μας έχει δοθεί από την ίδια την κοινωνία. Το παράδειγμα του Κρισναμούρτι είναι διαφωτιστικότατο: "Είμαστε σαν φυλακισμένοι που εξεγείρονται για να διεκδικήσουν καλύτερο φαγητό, καλύτερες συνθήκες κράτησης. Πάντα όμως μέσα στη φυλακή...". Αυτό δεν είναι επανάσταση, είναι απλά αυξημένη δραστηριότητα, μια γενναία μάχη καταδικασμένη σε αποτυχία μέσα στο μοντέλο. Η αληθινή όμως επανάσταση και δια βίου μάθηση είναι να σπάσεις τους τοίχους της παράδοσης και της εξουσίας, να ξεφορτωθείς την "εκπαίδευση του Παβλόφ" που σε κάνει να αντιδράς πάντα με ένα συγκεκριμένο τρόπο, ο οποίος κρατάει δέσμιο το πνεύμα σου. Πρέπει να επαναστατήσουμε και όχι να συμμορφωθούμε σε σχέση με τον κόσμο· εσωτερικά, βαθιά και ψυχολογικά να είμαστε σε συνεχή εξέγερση. Συνεχής εξέγερση σημαίνει συνεχής έρευνα, συνεχής παρατήρηση, συνεχής μάθηση. Μόνο έτσι μπορούμε να ανακαλύψουμε τι είναι αληθινό. Με συνέπεια να γίνουμε επικίνδυνοι σε ό,τι είναι ψεύτικο χάνοντας την ασφάλεια μας. Αλλά ζώντας στην ασφάλεια σημαίνει ότι ζούμε με την μίμηση, ζούμε με φόβο. Μόνο αυτού του είδους η εκπαίδευση μπορεί να εξαφανίσει το φόβο της ανασφάλειας που καταστρέφει την ανθρώπινη σκέψη, τις ανθρώπινες σχέσεις και την αγάπη. Ή με τα λόγια του Λ. Τολστόι: "Υπάρχει μόνο μια επανάσταση: η εσωτερική."
ΥΓ.
- Ένα όμορφο παράδειγμα για τα παραπάνω αποτελεί αυτή η ταινία - αυτοβιογραφία της Μ. Satrapi.
- Ένα ποίημα-τραγούδι εδώ.
- Μουσικό διάλειμμα εδώ.
