Αποσπάσματα της διδασκαλίας του Επίκτητου

Ο Επίκτητος (βικιπαίδεια) έζησε περίπου μεταξύ 50 και 135 μ.Χ. Η διδασκαλία του, σχετικά άγνωστη σε εμάς τους Έλληνες (!), σώθηκε χάρη στο μαθητή του Αρριανό (περίπου 86 - 160 μ.Χ.) που την κατέγραψε στα βιβλία "Ομιλίες" (Discourses), "Αποσπάσματα" (Fragments) και το γνωστότερο "Εγχειρίδιον" (Encheiridion). (Σε μετάφραση Αρ. Καμπάνη)

Παρακάτω σας παρουσιάζω κάποια αποσπάσματα που νομίζω ότι μπορούν να έχουν μια καταλυτική επίδραση στην καθημερινή ζωή μας. Εξάλλου και ο τίτλος Εγχειρίδιον αναφέρεται στο πως πρέπει κανείς να ζει...

Από τα πράγματα κάποια είναι υπό τον έλεγχο μας, ενώ άλλα δεν είναι. Υπό τον έλεγχο μας είναι η αντίληψη (ιδέα), η επιλογή, η επιθυμία και η αποστροφή, και εν συντομία, όλα όσα είναι έργα μας· δεν είναι υπό την εξουσία μας το σώμα μας, η ιδιοκτησία μας, η φήμη μας,  τα αξιώματα και εν συντομία, όλα όσα δεν είναι έργα μας. Επιπλέον, τα πράγματα που είναι στην εξουσία μας είναι από την φύση ελεύθερα, ανεμπόδιστα, ακώλυτα· ενώ τα πράγματα που δεν είναι στην εξουσία μας είναι αδύναμα, υποκείμενα σε εμπόδια, δουλοπρεπή και όχι δικά μας.

Να θυμάστε λοιπόν, ότι εάν κάτι που είναι φυσικά δουλοπρεπές το νομίζετε να είναι ελεύθερο, και ό,τι δεν είναι δικό σας να είναι δικό σας, θα ταραχτείτε, θα λυπηθείτε και θα κατηγορήσετε και θεούς και ανθρώπους· ενώ αν νομίζετε δικό σας μόνο ό,τι είναι δικό σας, και ό,τι δεν είναι δικό σας, όπως πραγματικά είναι, όχι δικό σας, τότε κανείς δεν θα μπορέσει ποτέ να σας εξαναγκάσει, κανένας δεν θα σας εμποδίσει, δεν θα κατηγορήσετε κανέναν, δεν θα πείτε ποτέ ότι κάποιος είναι λάθος, δεν θα κάνετε ποτέ κάτι ενάντια στη θέληση σας, δεν θα αποκτήσετε κανέναν εχθρό, κανείς δεν θα σας βλάψει, ούτε θα υπάρχει κάτι βλαβερό που μπορεί να σας αγγίξει.

Αν λοιπόν επιθυμείτε τα παραπάνω ανώτερα αγαθά, θυμηθείτε ότι δεν πρέπει να καταβάλλετε καμία προσπάθεια να τα αποκτήσετε, αλλά θα πρέπει κάποια από αυτά να τα παρατήσετε τελείως, και άλλα πάλι να τα αναβάλετε προς το παρόν. Αλλά αν επιθυμείτε αυτά τα πράγματα και την ίδια στιγμή αξιώματα και πλούτο, ίσως δεν μπορέσετε να αποκτήσετε ούτε αυτά τα τελευταία, επειδή στοχεύετε τα προηγούμενα, και σίγουρα θα αποτύχετε να αποκτήσετε αυτά τα οποία μόνο φέρνουν ελευθερία και ευτυχία.

Κάντε λοιπόν συνήθεια σας από την αρχή να μελετάτε κάθε τραχιά εξωτερική εντύπωση (φαντασία στο πρωτότυπο) και να λέτε: "Εξωτερική εντύπωση (φαντασία) είσαι και καθόλου αυτό που μοιάζεις να είσαι." Μετά από αυτό εξετάστέ την και δοκιμάστέ την με τους κανόνες που έχετε, από τους οποίους ο πρώτος και σημαντικότερος είναι αυτός: Έχει να κάνει με τα πράγματα που είναι υπό τον έλεγχο μας ή με τα πράγματα που δεν είναι υπό τον έλεγχο μας· και, εάν έχει να κάνει με πράγματα που δεν είναι υπό τον έλεγχο μας, έχετε έτοιμη την απάντηση, "Δεν με αφορά".

- Εγχειρίδιον § 1

Δεν είναι τα πράγματα που ταράσσουν τους ανθρώπους, αλλά οι γνώμες (δόγματα) σχετικά με αυτά τα πράγματα. Για παράδειγμα, ο θάνατος δεν είναι κάτι τρομερό, αλλιώς θα φαινόταν έτσι και στον Σωκράτη, αλλά η γνώμη ότι ο θάνατος είναι τρομερός, αυτό είναι το τρομερό πράγμα. Όταν λοιπόν εμποδιζόμαστε, ή ταρασσόμαστε, ή λυπόμαστε, ας μην κατηγορούμε ποτέ κανέναν παρά τους εαυτούς μας, που σημαίνει τις γνώμες μας. Είναι ίδιον ενός ανεκπαίδευτου να κατηγορεί τους άλλους εκεί που ο ίδιος σφάλλει· το να κατηγορεί τον εαυτό του είναι ίδιον κάποιου που η εκπαίδευση του έχει αρχίσει· το να μην κατηγορεί ούτε τον άλλο, ούτε τον εαυτό του είναι ίδιον κάποιου του οποίου η εκπαίδευση έχει ολοκληρωθεί.

- Εγχειρίδιον § 5

 

Μην ζητάς τα γεγονότα να γίνονται όπως επιθυμείς, αλλά να επιθυμείς τα γεγονότα να γίνονται όπως ακριβώς γίνονται, και θα περνάς καλά. 

- Εγχειρίδιον § 8

 (...) Βρίσκεται σε τόσο καλή θέση αυτός όταν η ηρεμία του μυαλού σου (αταραξία) εξαρτάται από αυτόν.

- Εγχειρίδιον §12

 

Εάν θέλεις τα παιδιά σου και η γυναίκα σου και οι φίλοι σου να ζήσουν για πάντα, είσαι ηλίθιος· γιατί θέλεις πράγματα που δεν είναι υπό τον έλεγχο σου να είναι υπό τον έλεγχο σου, και αυτά που είναι ξένα να είναι δικά σου. Ομοίως αν θέλεις ο δούλος σου να μην κάνει λάθη, είσαι ανόητος· γιατί θέλεις το ελάττωμα να μην είναι ελάττωμα αλλά κάτι άλλο. Αν όμως θέλεις να μην αποτύχεις σε αυτό που επιθυμείς, αυτό το μπορείς. Προσπάθησε λοιπόν να επιτυγχάνεις αυτό που μπορείς. Ο κύριος του κάθε ανθρώπου είναι αυτός που έχει εξουσία πάνω σε αυτό που ο άνθρωπος επιθυμεί ή δεν επιθυμεί, έτσι ώστε να το εξασφαλίζει ή να το αφαιρεί. Επομένως όποιος θέλει να είναι ελεύθερος, ας μην θέλει τίποτα ή αποφεύγει τίποτα που είναι υπό τον έλεγχο άλλων· ειδεμή είναι υποχρεωτικά σκλάβος.

- Εγχειρίδιον §14

 Συλλογίσου ότι είσαι ηθοποιός σε έργο, που ο Σκηνοθέτης θέλει· αν θέλει το έργο να είναι σύντομο, είναι σύντομο· αν θέλει μακροσκελές, είναι μακροσκελές· αν θέλει να παίξεις το ρόλο του ζητιάνου, θυμήσου να παίξεις ακόμα και αυτό το ρόλο ευφυώς· το ίδιο αν σε θέλει κουτσό, άρχοντα ή ιδιώτη. Γιατί αυτή είναι η δουλειά σου, να παίξεις καλά το πρόσωπο που σου δόθηκε· αλλά η επιλογή του ρόλου ανήκει σε Άλλον.

- Εγχειρίδιον §17

Καθημερινά να βλέπεις τον θάνατο και την εξορία και οτιδήποτε μοιάζει φοβερό, αλλά περισσότερο απ' όλα το θάνατο· και τότε τίποτα ταπεινό δεν θα συλλογιστείς, ούτε θα επιθυμήσεις κάτι πέραν του μέτρου.

- Εγχειρίδιον § 21

 Εάν κάποιος έδινε το σώμα σου σε όποιον συναντούσες, θα αγανακτούσες· αλλά το ότι δίνεις τη ψυχή σου σε κάθε έναν που σε πλησιάζει, έτσι ώστε, αν σε λοιδορήσει, να ταραχτείς και να συγχυστείς δεν σε κάνει να ντρέπεσαι;

- Εγχειρίδιον § 28

Γνώριζε ότι το κυριότερο της ευσέβειας προς τους θεούς είναι αυτό: να έχεις ορθές περί αυτών αντιλήψεις, δηλαδή ότι υπάρχουν και διοικούν όλα, τα πάντα, σωστά και δίκαια, και να έχεις θέσει τον εαυτό σου να τους υπακούει και να δέχεσαι ό,τι γίνεται, και να το ακολουθείς εθελοντικά, με την πίστη ότι εκπληρώνεται από την ανώτατη ευφυΐα. Γιατί αν ενεργείς με αυτό τον τρόπο, δεν θα κατηγορήσεις ποτέ τους θεούς, ούτε θα τους δώσεις λάθος γιατί σε εγκατέλειψαν. Αλλά αυτό το αποτέλεσμα δεν μπορεί να εξασφαλιστεί με άλλον τρόπο από τον να αποσύρεις την ιδέα του καλού και του κακού από τα πράγματα τα οποία δεν είναι υπό τον έλεγχο σου, και να την εφαρμόσεις σε αυτά που είναι υπό τον έλεγχο σου και μόνο σε αυτά. (...)

- Εγχειρίδιον § 31

Κάθε πράγμα έχει δύο λαβές: μια από την οποία πρέπει να μεταφερθεί και μία από την οποία δεν θα έπρεπε να μεταφερθεί. Εάν σας αδικεί ο αδελφός σας, μην πιάσετε το θέμα από τη λαβή ότι σας αδικεί, γιατί δεν είναι αυτή η λαβή με την οποία πρέπει να δείτε το θέμα, αλλά καλύτερα από την άλλη λαβή, δηλαδή από το ότι είναι αδελφός σας, ότι μεγαλώσατε μαζί, και τότε θα πιάσετε το θέμα από την λαβή με την οποία θα έπρεπε να μεταφερθεί.

- Εγχειρίδιον § 43

Αυτοί οι λόγοι είναι άτοπο: “εγώ είμαι πλουσιότερος από εσένα, άρα εγώ είμαι καλύτερος από εσένα”, “εγώ είμαι πιο μορφωμένος από εσένα, άρα εγώ είμαι καλύτερος από εσένα”. Αυτοί είναι περισσότερο λογικοί: “εγώ είμαι πλουσιότερος από εσένα, άρα τα δικά μου αποκτήματα είναι καλύτερα από τα δικά σου”, “εγώ είμαι πιο μορφωμένος από εσένα, άρα ο δικός μου λόγος είναι καλύτερος από τον δικό σου”. Εσύ όμως δεν είσαι ούτε απόκτημα, ούτε λόγος.

- Εγχειρίδιον § 44

Είναι χρήσιμο να ξέρουμε ότι δεν είναι εύκολο για έναν άνθρωπο να αποκτήσει σταθερή γνώμη, εκτός αν καθημερινά λέει και ακούει τις ίδιες αρχές, και ταυτόχρονα τις εφαρμόζει στην καθημερινή ζωή του.

- Αποσπάσματα § 16

Αυτοί των οποίων τα σώματα είναι σε καλή κατάσταση μπορούν να αντέξουν τη ζέστη και το κρύο· ομοίως αυτοί των οποίων οι ψυχές είναι σε καλή κατάσταση μπορούν να αντέξουν το θυμό, τη λύπη, και την χαρά, και κάθε άλλο συναίσθημα.

- Αποσπάσματα § 20

Η πρώτη διαφορά ανάμεσα σε έναν ιδιώτη και έναν φιλόσοφο: Ο ένας λέει: "Αλίμονο σε μένα εξαιτίας του παιδιού μου, του αδελφού μου, του πατέρα μου"· και ο άλλος, αν ποτέ αναγκαστεί να πει "Αλίμονο σε μένα" συμπληρώνει μετά από λίγο, "εξαιτίας μου". Γιατί τίποτε έξω από την σφαίρα της ηθικής του δεν μπορεί να εμποδίσει, να πληγώσει την ηθική του· μόνο η ίδια μπορεί να εμποδίσει ή να πληγώσει τον εαυτό της. Αν τότε, εμείς τείνουμε προς αυτήν την κατεύθυνση, έτσι ώστε οτιδήποτε πάει στραβά, κατηγορούμε τους εαυτούς μας, και έχουμε στο νου μας ότι τίποτα άλλο εκτός της γνώμης μας είναι υπεύθυνο για την ταραχή της γαλήνης του μυαλού μας και της αστάθειάς μας, ορκίζομαι σε όλους τους θεούς ότι προκόβουμε. Αλλά όπως έχουν τα πράγματα, έχουμε πάρει ένα διαφορετικό μονοπάτι εξ' αρχής. Όταν ακόμη ήμασταν παιδιά, η τροφός, αν χτυπούσαμε σε κάτι όταν προχωρούσαμε με το στόμα ανοικτό, δεν μας επέπληττε αλλά χτυπούσε την πέτρα. Τι να έκανε η πέτρα; Έπρεπε να φύγει από τον δρόμο λόγω της παιδικής μας ανοησίας; Και πάλι, όταν ήμασταν παιδιά, αν δεν βρίσκαμε κάτι να φάμε μετά το μπάνιο μας, αυτή που μας πρόσεχε δεν κατέστειλε την επιθυμία αλλά μάλωνε τον μάγειρα. Δεν  σε βάλαμε να προσέχεις το μάγειρα, αλλά το παιδί. Διόρθωσέ το, βοήθησέ το. Έτσι ακόμη και όταν μεγαλώσουμε μοιάζουμε με παιδιά. Γιατί είσαι παιδί όταν είσαι άμουσος στα μουσικά, αγράμματος στα λογοτεχνικά, και αμόρφωτος στη ζωή.

- Ομιλίες (Βιβλίο ΙΙΙ, ΧΙΧ)

Περί αδικίας (Blaise Pascal)

§ 295.  

Το δικό μου, το δικό σου. Αυτό το σκυλί είναι δικό μου, 

έλεγαν εκείνα τα φτωχά παιδιά· αυτή είναι η θέση μου υπό τον ήλιο.

Ιδού η αρχή και η εικόνα της αρπαγής σ' όλη την γη.

§ 293. 

Γιατί με σκοτώνετε;

Μα δε μένετε στην άλλη πλευρά της θάλασσας;

Φίλε μου, αν μένατε σε τούτη την πλευρά, θα ήμουνα δολοφόνος,

και θα ήταν άδικο να σε σκότωνα μ' έναν τέτοιο τρόπο.

Αλλά μια και μένετε στην άλλη πλευρά είμαι ένας γενναίος,

και τούτο είναι δίκαιο.

- Πασκάλ

§ 294.

Πάνω σε τι θα θεμελιώσει κανείς την οικονομία του κόσμου, τον οποίο θέλει να κυβερνήσει; Άραγε είναι η ιδιοτροπία του καθενός χωριστά; Τι σύγχυση! Άραγε είναι η δικαιοσύνη; Την αγνοεί.

Σίγουρα αν την γνώριζε, δεν θα είχε καθιερώσει αυτό το αξίωμα, το πιο γενικό απ' όλα τα αξιώματα που υπάρχουν μεταξύ των ανθρώπων: Ότι ο καθένας ακολουθεί τα ήθη της χώρας του. Η λάμψη της αληθινής ισότητας θα είχε κυριαρχήσει σ' όλους τους λαούς, και οι νομοθέτες δεν θα είχαν πάρει για πρότυπο, αντί γι' αυτή τη σταθερή δικαιοσύνη, τις φαντασίες και τις ιδιοτροπίες των Περσών και των Γερμανών. Θα την έβλεπαν να φυτεύεται σ' όλα τα κράτη του κόσμου και σ' όλες τις εποχές, ενώ δεν βλέπουν τίποτα το δίκαιο ή το άδικο, που να μην αλλάζει ουσιαστικά καθώς αλλάζει το κλίμα. Τρεις διαβαθμίσεις προς το βόρειο πόλο ανατρέπουν ολόκληρη την νομολογία, ένας μεσημβρινός αποφασίζει για την αλήθεια, λίγα χρόνια κατοχής, και οι βασικοί νόμοι αλλάζουν· το δίκαιο έχει τις εποχές του, η είσοδος του Κρόνου στον ζωδιακό του Λέοντα¹ μας βάζει το σπέρμα ενός εγκλήματος. Αστεία δικαιοσύνη που την χωρίζει το όριο ενός ποταμού! Αλήθεια πριν από τα Πυρηναία, πλάνη πέρα από αυτά.

Ομολογούν ότι η δικαιοσύνη δεν βρίσκεται σε αυτές τις συνήθειες, αλλά διαμένει σε φυσικούς νόμους, γνωστούς σ' όλες τις χώρες. Σίγουρα θα υποστήριζαν την άποψη αυτή επίμονα, αν η αυθαιρεσία της τύχης, που έσπειρε τους ανθρώπινους νόμους, είχε συναντήσει έστω και ένα που να ήταν παγκόσμιος. Αλλά το αστείο είναι τέτοιο, ώστε η ιδιοτροπία των ανθρώπων είναι τόσο βασικά διαφοροποιημένη, που να μην υπάρχει ούτε ένας.

Η κλοπή, η αιμομιξία, ο φόνος των παιδιών και των πατεράδων, όλα αυτά έχουν θέση ανάμεσα στην ηθική ζωή. Δεν υπάρχει πιο αστείο πράγμα από το να έχει δίκαιο ένας άνθρωπος να με σκοτώσει, επειδή κατοικεί πέρα από την θάλασσα, και ο βασιλιάς του έχει διαφορές με τον δικό μου, ενώ εγώ δεν έχω απολύτως καμιά διαφορά μαζί του.

Υπάρχουν δίχως αμφιβολία φυσικοί νόμοι, αλλά αυτός ο εκφυλισμένος λόγος (λογική) έχει διαφθείρει τα πάντα. Τίποτα δεν υπάρχει δικό μας· ό,τι λέμε δικό μας, είναι έργο τέχνης². Από τις αποφάνσεις της συγκλήτου και του δήμου γίνονται τα εγκλήματα³. Κάποτε από τα ελαττώματά μας, τώρα υποφέρουμε από τους νόμους⁴. 

Από τούτη την σύγχυση φτάνουμε στο σημείο ο ένας να λέει ότι η ουσία της δικαιοσύνης είναι η αυθεντία του νομοθέτη, ο άλλος αυτό που ταιριάζει στο μονάρχη, και ο άλλος η παρούσα συνήθεια, πράμα που φαίνεται και το πιο σωστό. Τίποτα, ακολουθώντας το μοναδικό λόγο, δεν είναι δίκαιο καθεαυτό. Όλα κλονίζονται με τον χρόνο. Η συνήθεια δημιουργεί την κάθε ισότητα, με την μοναδική δικαίωση που έχει δεχτεί· είναι το μυστικό θεμέλιο της αυθεντίας της. Όποιος την οδηγήσει πίσω στην αρχή της την εξουδετερώνει. Τίποτα δεν είναι πιο απατηλό από τους νόμους που διορθώνουν τα λάθη. Όποιος υπακούει σ' αυτούς, γιατί είναι δίκαιοι, υπακούει σε μια φανταστική δικαιοσύνη, και όχι στην ουσία του νόμου: συγκεντρώνεται όλος στον εαυτό του· είναι νόμος και τίποτα περισσότερο. Όποιος θελήσει να εξετάσει το κίνητρο του, θα το βρει τόσο αδύνατο και ελαφρό, ώστε αν δεν είναι συνηθισμένος να θεάται τα παράδοξα της ανθρώπινης φαντασίας, θα παραξενευτεί από το γεγονός ότι ένας αιώνας του έδωσε τόση μεγαλοπρέπεια και τόσο σεβασμό. Η τέχνη της κριτικής, της ανατροπής των κρατών, αποβλέπει στον κλονισμό των καθιερωμένων συνηθειών, εισχωρώντας βαθιά ως την πηγή τους, για να αποδείξει την έλλειψη αυθεντίας και δικαιοσύνης. Πρέπει, όπως λένε, να προσφύγουμε στους θεμελιακούς και πρωταρχικούς νόμους του κράτους, τους οποίους μια άδικη συνήθεια έχει καταργήσει⁵. Είναι ένα σίγουρο παιχνίδι για να τα χάσουμε όλα. Τίποτα δεν θα είναι δίκαιο, σε τούτη την αμφιταλάντευση. Εντούτοις ο λαός ευχαρίστως προσέχει τέτοια λόγια. Τινάζουν το ζυγό από την στιγμή που τον αναγνωρίζουν. Και οι Μεγάλοι εκμεταλλεύονται την καταστροφή του και την ανατροπή που δημιουργούν αυτοί οι περίεργοι εξεταστές των υπαρχουσών συνηθειών. Γι' αυτό και ο πιο σοφός νομοθέτης⁶ έλεγε για το καλό των ανθρώπων, πρέπει κανείς να τους εξαπατά. Και ένας άλλος καλός πολιτικός⁷: αφού αγνοεί την αλήθεια που λυτρώνει, αποδέχεται αυτό που τον εξαπατά⁸. Δεν πρέπει ο άνθρωπος να καταλαβαίνει την αλήθεια της αρπαγής· κάποτε κυριάρχησε παράλογα, άλλα εντωμεταξύ έγινε λογική. Πρέπει να την δέχεται ως αυθεντική, αιώνια, και να κρύβει την αρχή της, αν δεν θέλει να πάρει αμέσως τέλος.

§ 298.

Δικαιοσύνη, ισχύς

Είναι δίκαιο αυτό που είναι δίκαιο να ακολουθείται· είναι αναγκαίο αυτό που είναι το ισχυρό να ακολουθείται. Η δικαιοσύνη δίχως την δύναμη είναι ανίκανη· η δύναμη δίχως την δικαιοσύνη είναι τυραννική. Η δικαιοσύνη δίχως δύναμη είναι αντιφατική, γιατί υπάρχουν πάντοτε κακοί· η δύναμη δίχως τη δικαιοσύνη είναι κατακριτέα. Πρέπει λοιπόν να βάλουμε μαζί τη δικαιοσύνη και τη δύναμη. Και για να το κάνουμε αυτό, πρέπει αυτό που είναι δίκαιο να είναι και ισχυρό, ή αυτό που είναι ισχυρό να είναι δίκαιο.

Η δικαιοσύνη αμφισβητείται· η δύναμη είναι πολύ λογική και αναμφισβήτητη. Έτσι δεν μπόρεσαν να δώσουν τη δύναμη στη δικαιοσύνη, γιατί η δύναμη αντιμάχεται τη δικαιοσύνη, και έχει πει ότι αυτή (δικαιοσύνη) ήταν άδικη και έχει πει επίσης ότι αυτή (δύναμη) ήταν εκείνη που ήταν δίκαιη. Και έτσι μη μπορώντας να κάνει αυτό που είναι δίκαιο να γίνει ισχυρό, έκανε αυτό που είναι ισχυρό να γίνει δίκαιο.

1. 12 Αυγούστου 1654 (πιθανόν να εννοεί το νέο βασιλιά της Γαλλίας που είχε στεφτεί μόλις ένα μήνα πριν).

2. Το πρωτότυπο στη λατινική, ειλημμένο από τον Κικέρωνα.

3. Το πρωτότυπο στη λατινική, ειλημμένο από τον Σέννεκα.

4. Το πρωτότυπο στη λατινική, ειλημμένο από τον Τάκιτο.

5. Η πολιτική φιλοσοφία της εποχής εκείνης, κυρίως στα πλαίσια ενός επαναστατικού "λαϊκισμού" και "κοινοβουλευτισμού"

6. Πλάτωνας (βλ. Πολιτεία)

7. Αυγουστίνος

8. Το πρωτότυπο στη λατινική, ειλημμένο από το έργο του Αυγουστίνου "Περί της Πολιτείας του Θεού". Το χωρίο όπως και πολλές από τις σκέψεις του Πασκάλ είναι αναφορές στο έργο του Μονταίνιου (Montagne - Essais).

Σχόλιο: H Πασκαλική ειρωνεία. Είναι κοφτερή και πολλές φορές ανεπαίσθητη. Η αρπαγή και ο σφετερισμός των περισσοτέρων ή όλων των αγαθών από τους κατά συνθήκην ισχυρούς και προνομιούχους προξενεί το μεγάλο κακό στην ανθρωπότητα, τον αλληλοσπαραγμό της. Η αρπαγή γίνεται με ηθικά και νομικά θεσπίσματα που σιγά-σιγά γίνονται συνήθεια.

Μετάφραση, σχόλια και υποσημειώσεις είναι του Ν. Α. Ματσούκα από το βιβλίο Στοχασμοί (Blaise Pascal) εκδόσεις Π. Πουρνάρα Θεσ/νίκη 1999.

Και τώρα ΕΙΔΗΣΕΙΣ!

Οι διανοούμενοι αλλά και η πλειοψηφία των απλών ανθρώπων παρακολουθούν από τα μέσα ενημέρωσης, σαν να επρόκειτο για παραλλαγές του ίδιου "show", τόσο την πολιτιστική τους θεματολογία, όσο και τις διεθνικές αντιπαραθέσεις.	Intellectuals, like the majority of people, observe through the mass media both cultural topics and international antagonisms. Just like it were different scenes of the same "show".
Ταυτόχρονα, ο πολιτισμός που αναπτύσσει κάθε λαός μέσα στα εθνικά του όρια, ακόμα και όταν είναι εξαγώγιμος, αδυνατεί να φέρει ουσιαστικά τους λαούς πιο κοντά στην αλληλοκατανόηση και τον αλληλοσεβασμό.	At the same time, the culture each nation develops inside its borders, even if it's exportable, is unable to bring nations closer to understanding and respecting each other.
Τα τραγούδια των Beatles, η ζωγραφική του Goya, οι στίχοι του Αριστοφάνη, η βία, οι σκοτωμοί, οι τραγωδίες, εναλλάσσονται μέσα στο γυάλινο Colosseum της απαρχής της τρίτης χιλιετίας.	The Beatles' songs, Goya's paintings, Aristophanes' lyrics, killings, tragedies, all mix inside the glass colosseum of the beginning of the third millennium.
Η βία μέσα από την οθόνη μοιάζει έτσι ανώδυνη σαν ένα παιχνίδι. Ο εκπρόσωπος κάθε έθνους μέσα στην ασφάλεια του "δικού του" "γυαλιού" συμμετέχει στο παιχνίδι.	Violence through the screen seems this way to be innocent like a game. The representative of each nation, inside the security of "his" "glass" participates in the game.
Στο τέλος όμως, όταν πια η βία φτάσει στο κατώφλι της καθημερινότητάς μας ο "πυροβολισμός" θα ακουστεί εκκωφαντικός.	However, at the end, when violence has reached the steps of our daily life, the "shot" sounds deafening.
Όπως δηλαδή συμβαίνει παντού στ' αλήθεια.	Just like in reality.

Το βίντεο έχει δημιουργηθεί από μια ομάδα ανθρώπων και το βρήκα σε ένα μη ενεργό ιστολόγιο (Τυπογραφικό λάθος). Το κείμενο που παρέθεσα είναι από την ιστοσελίδα των δημιουργών.

Ακολουθούν Οι Ειδήσεις.